دکتر اکبر زمانیان رئیس پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه در گفتگو اختصاصی با واحد روابط‌عمومی به پروژه‌ ادورانت که چندی پیش به کارفرمایی شرکت ملی گاز ایران انجام شده است اشاره کرد و گفت: کشور‌هایی که گاز را به عنوان یکی از حامل‌های انرژی در سبد انرژری خود دارند و از خط لوله گاز بهره‌مند هستند به طور حتم از ماده ادورانت نیز استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: ماده ادورانت همواره با هدف بو‌دار کردن گاز طبیعی به گاز اضافه می‌شود تا در زمان نشتی گاز در خط لوله، مصرف کننده را از نشتی گاز مطلع ‌سازد تا بتواند اقدامات مناسبی را جهت رفع نشتی و جلوگیری از بروز فاجعه انجام دهد.

رئیس پردیس پایین‌دستی در همین راستا تصریح کرد: از آن‌جا که کشور ما نیز از خط لوله سراسری گاز علاوه بر مصارف شهری در صنایع پتروشیمی، نیرو‌گاه‌ها و پالایشگاه‌ها بهره‌مند است، استفاده از ماده ادورانت امری ضروری است.

ایشان با بیان این‌که تا قبل از دستیابی به دانش فنی تولید ماده ادورانت در ایران، تولید این ماده صرفاً توسط دو کشور اروپایی صورت می‌گرفت تصریح کرد: با توجه به نبود دانش فنی این ماده در داخل کشور، تامین ماده ادورانت برای خط لوله گاز از این دو کشور اروپایی انجام می‌شد که هزینه‌های بسیار بالایی را برای کشور به همراه داشت.

تامین دانش فنی ادورانت توسط محققان پژوهشگاه صنعت نفت

وی به روش‌های دستیابی به ماده ادورانت نیز اشاره کرد و گفت: در کشور‌های اروپایی این ماده از طریق سنتز بدست می‌آید ولی در روش دوم که ما نیز از آن بهره‌مند شدیم، ماده ادورانت از میعانات گازی تولید جدا می‌شود و بر همین اساس این پروژه توسط شرکت ملی گاز ایران تعریف شد و پژوهشگاه نیز به عنوان لایسنسور( تامین کننده دانش فنی) و طراح کارخانه انتخاب گردید.

ایشان با تاکید بر این‌که کشور روسیه پیش از ایران از روش جداسازی ادورانت از میعانات برای تولید ماده ادورانت استفاده کرده است، ادامه داد: با توجه به آن‌که در کشور میعانات بسیاری وجود دارد استفاده از روش دوم به طور حتم روش مناسب‌تری می‌باشد و از سوی دیگر این روش از صرفه اقتصادی بیشتری نیز برخوردار است و این عوامل منجر به انتخاب این روش شد.

وی ادامه داد: بسته طراحی این پروژه توسط پژوهشگاه صنعت نفت انجام شد و به شرکت گاز تحویل داده شد و در نهایت ساخت این واحد توسط شرکت جهان پارس و تحت نظارت و لایسنس پژوهشگاه صورت گرفت و در تابستان سال 97 واحد ادورانت در منطقه عسلویه با نظارت و راهبری پژوهشگاه راه‌اندازی شد.

زمانیان با بیان این‌که ظرفیتی معادل 800 تن در سال برای این واحد در نظر گرفته شد بود، تصریح کرد: متاسفانه به دلیل کمبود مرکاپتان‌های موجود در خوراک مورد نظر و همچنین نواقص موجود در برخی از تجهیزات ساخته شده، این واحد با ظرفیت 650 تن در سال در پالایشگاه اول راه‌اندازی شد و پژوهشگاه در تمام مراحلِ بررسی خوراک ، رفع مشکلات و راه‌اندازی واحد در کنار کارفرما و بهره‌بردار بوده است.

توسعه همکاری‌های پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ملی گاز ایران

وی توسعه صنایع و افزایش مصرف گاز در کشور را از عوامل نیاز بیشتر به ماده ادورانت دانست و تصریح کرد: با توجه به بررسی‌های انجام شده مشخص شد که نیاز کشور به ماده ادورانت در حال حاضر 1200 تن در سال است ولی پیش بینی‌می‌شود که با راه‌اندازی واحد‌های مختلف در منطقه عسلویه این نیاز به 1600 تن نیز افزایش یابد بر همین اساس با توجه به رصد واحد‌های در حال راه‌اندازی و همچنین امکان‌سنجی‌های مورد نظر و موضوع صادرات، تصمیم بر آن شد که راه‌اندازی واحدی با ظرفیت 2500 تن در سال را در دستور کار قرار دهیم.

ایشان به گسترش همکاری‌های دوجانبه پژوهشگاه و شرکت ملی گاز اشاره کرد و افزود: ظرفیت 650 تن تولید ماده ادورانت در سال نمی‌تواند نیاز کشور را برآورده سازد از این رو در سال‌های اخیر برای رفع این مشکل پروژه‌ای به کارفرمایی شرکت ملی گاز تصویب شده است و قرار است که پژوهشگاه صنعت نفت براساس دانش فنی و طراحی خود ظرفیت واحد فعلی را تا 2500 تن در سال افزایش دهد.

وی به فعالیت‌های پژوهشگاه در عملیاتی شدن واحد ادورانت با 2500 تن در سال اشاره کرد و گفت: مطالعات جامع، طراحی واحد، مطالعات زیست محیطی، تهیه اسناد مناقصه و بررسی‌های یوتیلیتی از موضوعاتی است که قرار است در این پروژه از سوی پژوهشگاه صنعت نفت دنبال شود.

راه‌اندازی واحد ادورانت با استفاده از مرکاپتان‌های مفید در پالایشگاه سوم پارس جنوبی

زمانیان بر ضرورت افزایش تولید ادورانت در کشور تاکید داشت: باتوجه به نیاز کشور به ماده بودار کننده گاز طبیعی جهت تزریق به شبکه گازرسانی کشور و میزان تولید آن در واحد ادورانت پالایشگاه اول و همچنین وجود مرکاپتان‌ در میعانات گازی پالایشگاه سوم پارس جنوبی، تغییر خوراک واحد ادورانت از پالایشگاه اول به سوم امری ضروری می‌باشد از این رو بر آن شدیم تا واحد جدیدی طراحی و ساخته شود که در آن علاوه بر تغییر خوراک، نسبت به تغلیظ آن جهت استحصال ادورانت بیشتر، اقدام شود.

ایشان تصریح کرد: بر همین اساس با هدف افزایش بازدهی و افزایش تولید ادورانت، هم‌اکنون تغلیظ مرکاپتان‌های مفید در میعانات گازی پالایشگاه سوم در برنامه قرار گرفته است.

وی با بیان این‌که مراحل طراحی و تهیه اسناد مناقصه برای راه‌اندازی این واحد 14 ماه است، ادامه داد: با توجه به قراردادی که میان پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ملی گاز منعقد شده است قرار است با طراحی و احداث واحد تغلیظ خوراک و همچنین ایجاد تغییرات لازم در واحد موجود، ظرفیت تولید ادورانت به 2500 تن در سال افزایش یابد که با راه‌اندازی این واحد رفع وابستگی به واردات اتفاق افتاده و از طرفی این امر باعث می‌شود که از خروج ارز نیز جلوگیری شود و به طور حتم این پروژه می‌تواند صرفه اقتصادی بالایی را برای کشور به همراه داشته باشد.