گروه پژوهش خوردگی فلزات با پشتوانه بیش از نیم قرن تجربه تحقیقاتی و به منظور فراهم سازی بستر لازم برای توسعه پایدار،وظیفه انجام پروژه های تحقیقاتی و خدماتی مرتبط با ارزیابی متالورژیکی و الکتروشیمیایی انواع خوردگی و پایش آن را بر عهده دارد. این گروه با انجام پروژه های تحقیقاتی در زمینه انتخاب مواد مناسب برای واحدهای صنعتی کشور، روش های نوین پایش و کنترل خوردگی، استقرار نظام مدیریت خوردگی، تدوین دستورالعمل بازرسی بر مبنای ریسک(RBI)برای صنایع و نیز تجزیه و تحلیل علل شکست قطعات و عمر باقیمانده آنها فعالیت گسترده ای دارد.
معرفی گروه پژوهش خوردگی فلزات
گروه پژوهش خوردگی فلزات یکی از گروههای پژوهشکده حفاظت صنعتی میباشد. گروه پژوهش خوردگی پژوهشگاه صنعت نفت، راهبرد خود را بهینه سازی روشهای کنترل خوردگی از طریق بکارگیری فناوری های جدید و ارائه راه حلهای علمی و فنی مناسب برای صنایع مختلف بویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی قرار داده است. این راه حلها در راستای استقرار بهینه نظام مدیریت خوردگی و بر مبنای انتخاب صحیح آلیاژهای لازم در ساخت تجهیزات، تجزیه و تحلیل علت شکست و تعیین عمر باقیمانده قطعات بکار رفته میباشد. هزینه های سالیانه ناشی از خوردگی معادل 3.4 درصد تولید ناخالص داخلی تخمین زده میشود. با استفاده از روشهای کنترل خوردگی می توان هزینههای خوردگی را 15 تا 35 درصد کاهش داد. گروه پژوهش خوردگی فلزات با دارا بودن جدیدترین دستگاههای تحقیقاتی در زمینه خوردگی و استفاده از کارشناسان مجرب آماده همکاری جهت حل مشکالت خوردگی در تمامی صنایع و بویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی میباشد.
گروه پژوهش خوردگی فلزات پژوهشگاه صنعت نفت با پشتوانه بیش از نیم قرن تجربه تحقیقاتی و بهمنظور فراهمسازی بستر لازم برای توسعه پایدار، وظیفه انجام پروژههای تحقیقاتی و خدمات مرتبط با ارزیابی متالورژیکی و الکتروشیمیایی انواع خوردگی و پایش آن را بر عهده دارد. هدف و رسالت اصلی این گروه، ارائه روشهای پیشگیری از بروز معضلات ناشی از خوردگی و ارائه راه حل مشکلات بهوجودآمده در تمامی صنایع، بهخصوص نفت، گاز و پتروشیمی است. این گروه با انجام پروژههای تحقیقاتی در زمینه انتخاب مواد مناسب برای واحدهای صنعتی کشور، روشهای نوین پایش و کنترل خوردگی، استقرار نظام مدیریت خوردگی، تدوین دستورالعمل بازرسی بر مبنای ریسک (RBI)برای صنایع و نیز تجزیه و تحلیل علل شکست قطعات و عمر باقیمانده آنها فعالیت گستردهای دارد. گروه پژوهش خوردگی فلزات همچنین افق خود را دستیابی به موارد زیر قرار داده است:
- استقرار سیستم مدیریت خوردگی در تمامی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- استفاده از فناوریهای تحول دیجیتال در مدیریت و کنترل خوردگی
- توسعه روشهای نوین پایش خوردگی
- توسعه روشهای روبشی الکتروشیمیایی در ارزیابی خوردگی
- بررسیهای پیشرفته سطحی از نظر رفتار خوردگی
- توسعه نرم افزارهای تخصصی در زمینه خوردگی
گروه پژوهش خوردگی فلزات فعالیتهای خود را در زمینههای زیر تعریف کرده است:
- بررسی ریز ساختار آلیاژها و تغییرات متالورژیکی آنها
- تعیین عمر باقیمانده تیوب های کوره
- آنالیز شکست تجهیزات فرآیندی و بررسی مکانیزمهای خوردگی آنها
- تدوین و پیاده سازی نظام بومی مدیریت خوردگی در مجتمع های صنعتی
- تعیین مناسب بودن برای سرویسدهی قطعات صنعتی (FFS)
- انجام تست های تعیین خواص مکانیکی قطعات صنعتی ( استحکام تسلیم، سختی، مقاومت به ضربه و …)
- پیاده سازی فناوری بازرسی بر مبنای ریسک (RBI)
- انتخاب مواد جهت ساخت تجهیزات صنعتی
- تعیین مکانیزمهای خوردگی با تکنیکهای الکتروشیمی نظیر تکنیکهای پیشرفته الکتروشیمیائی روبشی، نویز الکتروشیمیایی، امپدانس و پلاریزاسیون
- طراحی لوپهای خوردگی در محیطهای صنعتی
الف) تدوین نظام بومی مدیریت خوردگی و پیاده سازی آن در شرکت ملی گاز ایران
متقاضی: شرکت ملی گاز ایران
نتیجه و اثربخشی:
- مدل بومی نظام مدیریت خوردگی تدوین شد.
- داشبورد مدیریت خوردگی طراحی شد و توسعه پیدا کرد.
- نظام بومی مدیریت خوردگی در پایلوت های زیر با موفقیت مستقر گردید:
۱- پالایشگاه گاز بیدبلند
۲- پالایشگاه دوم مجتمع گاز پارس جنوبی
۳- منطقه ۸ عملیات انتقال گاز
۴- شرکت گاز استان تهران (منطقه ۱۱ و منطقه پیشوا)
۵ – شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران (خط لوله کوهدشت-خرم آباد و خط لوله خوشه خاش)
معرفی آزمایشگاه ها
در این آزمایشگاه کلیه مراحل فرآیند متالوگرافی شامل برش، مانت، صیقلکاری مکانیکی، پولیشکاری مکانیکی، فرآیند اچ و عکسبرداری جهت بررسی متالورژیکی قطعات فلزی انجام میشود.
در این آزمایشگاه آزمون های بررسی خواص مکانیکی مواد فلزی انجام میشود. این آزمونها شامل موارد زیر میشود:
- کشش و فشار در دمای محیط و دمای بالا
- ضربه در دمای محیط، دمای بالا و دمای پایین
- تنش-پارگی
- سختی سنجی و میکرو سختی سنجی
- کوانتومتری نشری
- ارزیابی مواد در محیط ترش مطابق استاندارد MR0175 NACE :
- ترک خوردگی ناشی از هیدروژن (HIC)
- ترک خوردگی تنشی-سولفیدی (SSCC)
- ترک خوردگی تنشی (SCC)
در این آزمایشگاه آزمونهای ارزیابی الکتروشیمیایی خوردگی مواد فلزی انجام میشود. این آزمونها شامل موارد زیر میشود:
- آزمونهای ارزیابی خوردگی مواد مهندسی
- غوطه وری
- Pitting Test
- Crevice Test
- Critical Pitting Temperature (CPT)
- Critical Crevice Temperature (CCT)
- آزمونهای الکتروشیمیایی (LPR ،Tafel ،Noise)
- ارزیابی آندهای MMO
- آزمونهای پیشرفته الکتروشیمیایی
- Scanning Electrochemical Microscopy (SECM)
- Scanning Vibrating Electrode Technique (SVET)
- Scanning Kelvin Probe (SKP)
- Localized Electrochemical Impedance Spectroscopy (LEIS)
- Scanning Droplet System (SDS)
- Surface Topography (OSP)
معرفی پروژه های شاخص
متقاضی: شرکت ملی گاز ایران
نتیجه و اثربخشی:
- مدل بومی نظام مدیریت خوردگی تدوین شد.
- داشبورد مدیریت خوردگی طراحی شد و توسعه پیدا کرد.
- نظام بومی مدیریت خوردگی در پایلوت های زیر با موفقیت مستقر گردید:
۱- پالایشگاه گاز بیدبلند
۲- پالایشگاه دوم مجتمع گاز پارس جنوبی
۳- منطقه ۸ عملیات انتقال گاز
۴- شرکت گاز استان تهران (منطقه ۱۱ و منطقه پیشوا)
۵ – شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران (خط لوله کوهدشت-خرم آباد و خط لوله خوشه خاش)
متقاضی: پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند
نتیجه و اثربخشی:
- در سال 1394 یکی از سه راکتور آیزوماکس واحد هیدروکراکر پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند به دلیل ایجاد ترک در نازل ورودی هیدروژن از سرویس خارج شد.
- شرکت ژاپنی سازنده راکتور برای انجام تعمیرات، مبلغ 5 میلیون دلار پیشنهاد داد.
- با توجه به تجارب موفق گروه پژوهش خوردگی پژوهشگاه صنعت نفت در تعمیر تجهیزات مشابه، پروژه تدوین دستورالعمل تعمیراتی و نظارت بر حسن انجام آن در سال 1398 به پژوهشگاه صنعت نفت واگذار شد.
عملیات تعمیر راکتور مذکور با موفقیت در شهریور ماه 1400 پایان یافت و واحد هیدروکراکر پالایشگاه امام خمینی (ره) در آبانماه 1400 با ظرفیت کامل در سرویس قرار گرفت.
متقاضی: شرکت نفت فلات قاره
نتیجه و اثربخشی:
عمده تجهیزات و خطوط لوله فرآیندی در صنایع نفت و گاز دارای عمر سرویسدهی بالایی هستند. در نتیجه، ریسک شکست و تخریب آنها به ویژه در اثر اتفاقات خوردگی بسیار بالا خواهد بود. بر این اساس، مدیریت یکپارچگی این تجهیزات و خطوط که عمدتاً تحت فشار بالای عملیاتی هستند، یک راهکار استاندارد برای حفظ سرویس دهی ایمن، قابل اطمینان و اقتصادی آنها و در نتیجه تضمین پیوستگی و پایداری فرآیند تولید است. برای دستیابی به این هدف، ارزیابی های FFS و ارزیابی بر مبنای ریسک بسیار حائز اهمیت است.
با انجام ارزیابی FFS می توان قضاوت درستی در خصوص ادامه سرویسدهی، تعمیر یا تعویض تجهیزات داشت و از تحمیل هزینه های سنگین تعمیرات یا تعویضهای بیهوده جلوگیری نمود. استفاده از روش طراحی مدل پارامتریک همچنین کمک می کند ارزیابی FFS با سرعت بیشتر روی سازه های هایی با طراحی های مختلف قابل انجام باشد و هزینه این ارزیابی ها را نیز به حداقل برساند.
متقاضی: شرکت پتروشیمی نفت مارون
نتیجه و اثربخشی:
- وضعیت خوردگی واحد تولید گلایکول (EO/EG) شرکت پتروشیمی مارون بررسی شد.
- علل ریشه ای وقوع خوردگی و مکانیزیم تخریب مشخص گردید.
- راهکار عملی برای جلوگیری از پیشرفت وضعیت خوردگی و امکان بهره برداری مجدد از واحد به منظور ادامه روند تولید ارائه شد.