گروه پژوهش الکتروشیمی و بازدارنده

• به منظور جلوگیری از خوردگی داخلی، مواد شیمیایی متعددی نظیر اکسیژن‌زدا، بازدارنده خوردگی،  رسوب زدا، بیوساید و ضدکف به مقادیر مختلفی وارد سامانه می‌شود. بازدارنده‌های خوردگی مواد شیمیایی هستند که به یک سیال اضافه می‌شوند تا سرعت خوردگی را کمتر نمایند تا بدین‌وسیله عمر مفید سرویس را افزایش دهند. استفاده از بازدارنده‌های خوردگی مؤثرترین روش جهت جلوگیری و یا کنترل خوردگی است زیرا این روش اجازه استفاده از فلزات کم‌ارزش برای یک محیط خورنده را امکان‌پذیر می‌سازد. در این راستا برخی از فعالیت‌های به شرح ذیل است.

  • ساخت، فرمولاسیون و سنتز مواد بازدارنده مصرفی در سیستم‌های آب و بخار، نفت و گاز
  • تدوین روش‌های ارزیابی مواد شیمیایی محافظ سطوح فلزی
  • انجام انواع آزمون‌های ارزیابی بازدارنده‌های رسوب و خوردگی

  به منظور بهینه‌سازی  و مدیریت مواد شیمیایی  مصرفی کنترل کننده خوردگی در صنایع با هدف کنترل خوردگی، صرفه اقتصادی و رعایت ملاحظات زیست محیطی صورت می‌پذیرد.

• نام آزمون	کد خدمات	شماره استاندارد
  آزمایش اتوماتیک بازدارنده‌های خوردگی و رسوبگذاری	624-1-5	ASTM  D2688 ,D4778
  طیف سنجی UV/Vis	624-1-11
  آزمایش بررسی الکتروشیمیایی پلاریزاسیون تافل با سیستم پتانسیواستات-گالوانواستات	624-1-12	ASTM D196
  ارزیابی خوردگی ضدیخ	624-1-13	ASTM D1384
  ارزیابی بازدارنده های خوردگی با روش ویل تست (چرخ دوار)	624-1-18	NACE-1D 182
  اندازه‌گیری کف (برای نمونه‌های ضدیخ)	624-1-19	ASTM 1881
  اندازه‌گیری کف ( برای نمونه بازدارنده خوردگی )	624-1-22	ASTM G170
  ارزیابی بازدارنده محیط اسیدی با روش کاهش وزن جهت اسید شویی و اسید‌زنی چاه‌های نفت و گاز	624-1-21	ASTM G31
  تعیین خاصیت امولسیون کنندگی بازدارنده ها	624-1-22	ASTM G170
  آزمایش کنترل رسوبگذاری	624-1-27	NACE TM 0374, 197
  ارزیابی بازدارنده های خوردگی با روش قفس چرخان		ASTM G184
  اندازه گیری درصد مواد فعال (مواد باقیمانده) بازدارنده های خوردگی		ASTM E1868
  اندازه گیری میزان حلالیت مواد بازدارنده خوردگی در محیط نفت و آب

دستگاه ارزیابی بازدارنده‌های سیستم اسمز معکوس

دستگاه ارزیابی اتوماتیک رسوب سیستمهای خنک کننده

دستگاه پتانسیواستات- گالوانواستات( ثابت و متحرک)

دستگاه چرخ دوار

دستگاه قفس چرخان

سل الکتروشیمیایی تحت فشار

• • ارتقا وضعیت مصرف بازدارنده های خوردگی در بالادست میادن نفت و گاز

  “بازدارنده‌های خوردگی از دیرباز در صنعت نفت و گاز مورداستفاده قرارگرفته‌اند. انتخاب و نحوه استفاده از آن‌ها برمبنای استانداردها و تجربیات واحدهای مختلف صورت می­پذیرد. با توجه به تلاش در جهت استقرار سیستم مدیریت خوردگی در صنعت نفت و گاز ایران، ضرورت وجود دستورالعمل‌های جامع و یکسان برای انتخاب و مصرف مواد شیمیایی ممانعت­کننده از خوردگی وجود دارد. در این پروژه ابتدا اطلاعات جامعی از بازدارنده­های مصرفی در صنایع بالادستی شامل شناسایی مشخصات انواع ترکیبات فعال و انواع مکانیزم­های آن‌ها، جمع­آوری و تدوین شد. اثرات جانبی بازدارنده­ها در صنایع پایین­دست و پارامترهای تأثیرگذار بر عملکرد آن‌ها ،انواع سیستم­های تزریق مورد استفاده در این حوزه و کلیه استانداردهای موجود و اطلاعات شرکت­های معتبر در زمینه بازدارنده­ها و سیستم­های تزریق ارائه شد.

   در ادامه سوابق میادین شرکت­های ملی مناطق نفت­خیز جنوب و اروندان، مناطق مرکزی ایران، فلات قاره ایران، نفت و گاز پارس و شرکت مهندسی و توسعه نفت در زمینه مصرف مواد شیمیایی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و با معرفی  هشت پارامتر شامل عملکرد خواص آزمایشگاهی بازدارنده، عملکرد بازدارنده، غلظت مصرفی مناسب، نرخ خوردگی میدانی، اندازه­گیری میزان باقی­مانده بازدارنده، تعداد روش­های پایش، تأمین به موقع مواد شیمیایی و سیستم­های تزریق به عنوان شاخص عملکردی مواد مصرفی وضعیت مصرف مواد شیمیایی در این میادین مورد بررسی قرار گرفتند. با تحلیل هر میدان پیشنهادهای اجرایی برای ارتقاء وضعیت مصرف بازدارنده­ها ارائه شد.

  همچنین  گزارش دستورالعمل­ فرآیندی انتخاب ممانعت­کننده به­همراه دستورالعمل­های فنی انتخاب بازدارنده خوردگی، بایوساید، اکسیژن زدا، ضد­رسوب، سیستم­های تزریق و عیب­یابی آن­ها  به همراه چک­لیست ممیزی سیستم­های تزریق مواد شیمیایی ارائه گردید.

  در ادامه با استفاده از  مدل بومی پژوهشگاه صنعت نفت در زمینه سیستم مدیریت خوردگی انواع شاخص­های کلیدی  برای ارزیابی مدیریت خوردگی مواد شیمیایی و سیستم­های تزریق در سه سطح مالی برای مدیران ارشد صنایع  نفت، سطح سیستمی برای مدیران میانی و سطح فنی برای مدیران فنی معرفی گردید واین شاخص ها  در میادین نفتی بهرگان و ابوذر در منطقه خارک شرکت فلات قاره ایران با جمع آوری اطلاعات در دو سال اخیر مورد محاسبه قرار گرفتند. “

   

  • بررسی علل رسوب‌گذاری خطوط انتقال نفت میادین منطقه سیری
  • خوردگی و رسوبگذاری به ویژه در بخشهایی که آب به عنوان سیال اصلی و عمده حضور دارد دو پدیده رایج و مشکل آفرین در صنایع نفت و گاز می باشد. رسوبگذاری آبهای همراه نفت در فرایند انتقال سیالات و یا تزریق به چاههای نفت برای نگه داشتن فشار مخزن و افزایش بازیافت نفت بویژه هنگامی که با آب دریا مخلوط میشود (به دلیل عدم سازگاری) مشکل دیگری در این زمینه می باشد. وجود کاتیون ها و آنیون ها در آب از عوامل مهم در فرایند رسوبگذاری است که رسوباتی نظیر کربنات و سولفات کلسیم و سولفات باریم و استرانسیم را ایجاد می کنند. پیشگیری از وقوع این مشکلات از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. استفاده از ترکیبات بازدارنده های خوردگی و رسوبگذاری به عنوان یکی از روشهای عمده و مقرون به صرفه جهت کاهش مشکلات ناشی از نمکها و گازهای اسیدی همچونCO2 وH2S  همراه نفت و گاز استخراجی در چاهها و خطوط انتقال و سیستمهای تزریق آب، امری اجتناب ناپذیر می باشد. شناخت میزان و نوع رسوبات ممکن قبل از بکارگیری این مواد کاملا ضروری بوده تا بتوان نوع بازدارنده مناسب را انتخاب نمود. برای پیش بینی نوع رسوبات از روشهای شیمیایی ، محاسباتی و نرم افزاری می توان استفاده کرد. در این پروژه ابتدا از آبهای نقاط مختلف نمونه گیری و سپس انواع کاتیونها و آنیونهای موجود به دقت آنالیز و اندازه گیری گردید . پس از آن به سه روش شامل استاندارد  ASTM D4328، روش ODDO-TOMSON  و استفاده از نرم افزار Scale Chem  نوع و میزان رسوبات قابل تشکیل پیش بینی و محاسبه گردید. در پایان نیز میزان همخوانی و تشابه نتایج حاصل ارائه گردید.

  از پروژه های دیگر گروه الکتروشیمی  و مواد بازدارنده  که انجام شده می توان موارد ذیل را نام برد.

  • مطالعه و بررسی خوردگی لوله‌های آب آتش‌نشانی در صنایع مختلف
  • ساخت حسگرهای آلاینده‌های آب: فنل( الکتروشیمیایی)، فلزات سنگین: جیوه و کادمیوم( نوری) و حسگر اندازه گیریCOD ( نوری)
  • سنتز و فرمولاسیون بازدارنده‌های خوردگی و رسوب
  • ساخت بازدارنده ‌های خوردگی مس و آلیاژهای آن
  • ساخت بیوسایدهای محیط‌های آبی و نفتی