شرکت های دانش بنیان اقماری 
برگزاري پنل تخصصي در همايش كيش؛
نقش تامين بازار فناوري در حمايت از ساخت داخل در صنعت نفت، پالايش، گاز و پتروشيمي
در حاشیه دومین همایش و نمایشگاه حمایت از ساخت داخل در صنعت پتروشیمی، روز چهارشنبه 29 بهمن ماه پنل تخصصی تحت عنوان " نقش تامين بازار فناوري در حمايت از ساخت داخل در صنعت نفت، پالايش، گاز و پتروشيمي" با حضور نمایندگان پژوهشگاه صنعت، معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و صنعت برگزار شد.
چالش‌های تولید مواد شیمیایی در صنعت
در این نشست دکتر امیرناصر احمدی، مشاور رييس و سرپرست حوزه رياست پژوهشگاه صنعت نفت، به چالش‌های صنعت در تولید مواد شیمیایی اشاره کرد و گفت: یکی از موضوعات اصلی کشور در زمینه تولید، قیمت کالاست که طبیعتا باید رقابتی باشد و نکته دوم که از اهمیت بالایی برخوردار است، کیفیت محصولات است که در این زمینه باید در خصوص استانداردسازی کالا و ارتقاء کیفیت، برنامه‌ریزی‌های مدوّن و مشخصی را در دستور کار خود قرار دهیم.
ایشان در ادامه تصریح کرد: نکته‌ای که ممکن است در این زمینه مغفول مانده باشد، توجه به مسائل زیست‌محیطی است، چرا که در این بخش می‌بایست، متناسب با استاندارد‌هاي بين‌المللي حركت كرده و به آثار زيست محيطي مخرب در شرايط عملياتي توليد و كيفيت محصولات توجه ويژه نمود. بنابراین مسائل زیست‌محیطی در زمینه تولید مواد شیمیایی، از یک سو برای صنایع داخل کشور و از سوی دیگر در زمینه صادرات از نکات اساسی و مهم به حساب می‌آید.
وی در ادامه به تفاهم نامه‌‌هايي که در حاشیه این نمایشگاه از سوی شرکتهای دانش‌بنیان منعقد شد ، اشاره کرد و گفت: در اين راستا شاهد بودیم که در اكثر موارد هر سه بُعد اقتصاد، کیفیت و مسائل زیست‌محیطی لحاظ شده است و در برخي تولیدات از مواد طبيعي استفاده شده که فاقد ناخالصی است، از این رو قطعا پتانسیل صادرات را خواهد داشت و می‌توان از آن به عنوان نمونه‌هاي موفق که نتیجه تلاش شرکت‌هاي دانش‌بنیان می‌باشد نام برد و به طور حتم در فضای رقابتی نیز این محصول می‌تواند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد.
احمدی، موضوع خام‌فروشی در صنایع پایین دستی پتروشیمی را از دیگر چالش های پیش روی صنعت دانست و اظهار کرد: با جلوگیری از خام‌فروشی می‌توان تولید دانش‌فنی، ایجاد فضایِ کاری مناسب و افزایش تولیدات داخلی را به خوبی شاهد بود، اما یکی از نکات مهم که می‌بایست بدان توجه شود مصرف پایین این محصولات در داخل کشور است و این بدان معنا است که ظرفیت تولید اقتصادی از ظرفیت مصرف آن بیشتر است و باید تمهیدات لازم در زمینه صادرات در خصوص این تولیدات در نظر گرفته شود.
وی تاکید کرد: بطور حتم با حمایت معاونت ریاست‌جمهوری و همکاری شرکتهای دانش‌بنیان می توان این موضوع را پیگیری کرد و چنانچه این امر صورت پذیرد، گستره‌ی زنجیره پایین‌دستیِ پتروشمی باز خواهد شد و شاهد صادرات نیز خواهیم بود.
ایشان به موضوع استاندارد‌سازي که از اهمیت بسزایی در تولید محصولات برخوردار است نیز اشاره کرد و گفت: به تازگی پژوهشگاه صنعت نفت با همكاري پژوهشگاه استاندارد در سطح وزارت نفت کمیته‌هايي تشکیل داده که قرار است استانداردهای ملی برای موارد خاص به صورت موردی با حضور بهره‌برداران، توسعه‌دهندگان دانش، نمایندگان وزارت‌نفت و پژوهشگاه صنعت‌نفت به عنوان مرجع مورد بررسی قرار گیرد.
وی تصریح کرد: اولین نمونه که قرار است تولید آن بر اساس استانداردهای موجود در کمیته استاندارد مورد بررسی قرار گیرد، تولید نانو سیالات مصرفی در صنایع حفاری است؛ چرا که تاکنون استاندارد مدونی برای تولید این ماده شيميايي وجود نداشته است.
ایشان در خاتمه عنوان کرد: امیدواریم معاونت ریاست جمهوری در زمینه موضوع مهم صادرات و همچنین بحث‌های مرتبط با مسائل زیست‌محیطی توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ چرا که عدم توجه به این مباحث باعث می‌شود که نتوانیم با دنیا رقابت گسترده‌ای در زمینه تولیدات داخل داشته باشیم.
فقدان گواهینامه کیفیت محصولات، افزایش ریسک های عملیاتی
دکتر سعید پاک سرشت، مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، موضوع کیفیت محصولات تولیدکنندگان داخلی را از موضوعات با اهمیت برشمرد و گفت: موضوع صدور گواهینامه کیفیت از سابقه 10 ساله در صنعت نفت برخوردار است، ولی تاکنون خروجی قابل قبولی که بتوان از آن بهره‌مند شد بدست نیامده است.
وی با تاکید بر اینکه ین اقدام یک وظیفه حاکمیتی است و سازمان ملی استاندارد و وزارت نفت متعهد به داشتن مرجعی مناسب برای صدور گواهینامه کیفیت هستند افزود: بر همین اساس، انجمن نفت برای این اقدام انتخاب شد و بیش از 5 الی 6 سال است که این روند در حال انجام است و به نظر میرسد در این زمینه برخی از محصولات را نیز مورد ارزیابی کیفی قرارداده، استانداردهای آن را تدوین و نهایی کرده‌اند و برای برخی از محصولات گواهینامه کیفیت نیز صادر شده است.
ایشان در خصوص مرجع صدور گواهینامه کیفت نیز گفت: صلاحیتِ نهاد صدور گواهینامه کیفیت ارزیابی شده است ولی به نظر میرسد این فرایند می‌بایست پیش از این عملیاتی می‌شد تا تولیدکنندگان محصولات در جریان این امور قرار گیرند.
پاک سرشت تصریح کرد: معاونت ریاست جمهوری، به عنوان مرجع حاکمیتی می‌تواند پیگیر این موضوع باشد، چرا که به طور حتم نبود گواهینامه کیفیت برای محصولات، ریسک و نگرانی عملیاتی را برای بهره‌برداران به همراه خواهد داشت و نباید پذیرش ریسک را بر روی شانه عده‌ای خاص بگذاریم و باید به دنبال یک مرجع صلاحیت‌دار برای کاهش این نگرانی‌ها باشیم.
مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در ادامه تصریح کرد: موضوع آزمایشگاهای مرجع نیز در راستای مبحث مرجع صدور گواهینامه کیفیت مطرح شده و در سطح صنعت نفت نیاز به مدیریتی مناسب برای ایجاد شبکه آزمایشگاهی مرجع احساس می شود .
وی ادامه داد: به مدیران و محققان پژوهشگاه صنعت نفت پیشنهاد می‌کنم، با توجه به اینکه مجموعه آزمایشگاههای عظیمی در این سازمان وجود دارد و این توانمندی برای ارزیابی صلاحیت آزمایشگاههای همکار نیز در این مجموعه وجود دارد، این وظیفه را برای دستیابی به اهداف مشخص شده دنبال کنند.
فعالیت شرکت های دانش بنیان، تضمین کننده آینده صنعت نفت
دکتر فلور شایق، رئیس مرکز نوآوری پژوهشگاه صنعت نفت در این نشست به وجود بازار موجود برای شرکتهای دانش‌بنیان و غیر‌دانش‌بنیان که در گذشته ایجاد شده‌اند اشاره کرد و گفت با توجه به تحریم‌ها ، بخش قابل توجهی از نیازهای کارفرمایان توسط این شرکت‌ها قابل تامین است؛ چرا که کارفرمایان به تولیدات این شرکت‌ها نیاز دارند و خوشبختانه شاهد شکل‌گیری این بازار در سطح کشور می‌باشیم.
شایق در ادامه به موضوع توسعه بازار اشاره کرد و افزود: برای استارتاپها و شرکتهای نوپا که مد نظر مراکز نوآوری هستند لازم است برنامه ریزی خوبی انجام شود، زيرا این استارت‌آپ‌ها هم می‌توانند در بخش فناوریهای سخت، نیازهای صنعت را تامین کنند. البته به دلیل ماهیت آنها معمولا از سرریز فناوریهایی که به شرکتهای بزرگ و کوچک دانش‌بنیان ارایه می‌شود می‌توانند برای خود موضوع تعریف کنند و در صنعت فعالیت داشته باشند، از این رو حضور آنها در این عرصه، تضمین کننده آینده بازار فناوری کشور خواهد بود.
رئیس مرکز نوآوری پژوهشگاه صنعت نفت ادامه داد: بازارِ دیگر استارت آپ‌ها می‌تواند در حوزه فناوریهای نرم؛ همانند، هوش مصنوعی، IR و VR ، بلاک چین و پلت فرمهای مدیریتی تعریف شود و این بازار مستلزم شناخت بیشتر مدیران صنعت نفت نسبت به این فناوری‌ها و استفاده از آنها مي باشد.
وي تاكيد كرد: کارایی این فناوری‌ها در بهینه‌سازی فرآیندها و کاهش مصرف انرژی و مواد و یا زمینه‌های آموزش و ایمنی است. در حال حاضر شرکتهای نفتی بزرگ دنیا برروی این نوع فناوری‌ها سرمایه‌گذاری قابل توجهی انجام می دهند و زمینه بسیار خوبی برای فعالیت استارت آپ ها می باشد.
بطور کلی برنامه ریزی برای توسعه بازار با نگاه به شرکتهای نوپا و استارت آپ‌ها واکو سیستم نوآوری خلاق و روبه رشد کشور باعث می شود تا صنعت نفت از این فرصت استثنایی در جهت ارتقا ء خود وتامین نيازهای خود استفاده بهینه نماید..
ضرورت سرعت بخشی به فرآیند استاندارد سازی
مهندس احمد روزبهانی، عضو هيات علمي پژوهشگاه با اشاره به اینکه خوشبختانه شاهد تعدد شرکتهای دانش‌بنیان در سطح کشور هستیم گفت: یکی از نگرانی‌های صنعت به عنوان پذیرای فناوریهای تولید شده ، چگونگی اطمینان به دانش‌های تولیدی از سوی این شرکت‌ها است و اینکه چگونه این فناوری‌ها می‌توانند به حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی ورود پیدا کنند.
وی در همین راستا تصریح کرد: گاهی تصور بر آن است که بهره‌بردار بهتر می‌تواند در این امر ورود پیدا کند و موضوعات را مورد بررسی قراردهد، ولی در واقعیت شرکتهای دانش‌بنیان با تعامل با ساير بازيگران اين عرصه مي‌توانند به دنبال انتخاب استاندارد مربوطه و يا جايگزين آن باشند.
روزبهانی با بیان اینکه نهادهای نظارتی و حاکمیتی همواره بر روند این‌گونه فعالیت‌ها نظارت دارند تصریح کرد: متولی استاندارد، دانش و شرکتهای دانش‌بنیان در کشور وجود دارد، ولی سرعت ملحق شدن صنعت و تولیدکننده برای تسریع فعالیت‌ها کم است و شاهد روند رو به رشدی در این امر نمی باشیم، از این رو باید سرعت این همکاری را افرایش دهیم تا بتوانیم خدمات گسترده‌تری را به صنعت ارایه کنیم.
وی به اعتماد صنعت به دستاوردهای پژوهشگاه صنعت نفت اشاره کرد و افزود: به طور نمونه پالایشگاه بید‌بلند از دانش و فناوری پژوهشگاه استفاده کرده و در این راستا، دو واحد شیرین‌سازی بوتان با ظرفیت 18 هزار بشکه در روز و میعانات گازی را با دانش‌فنی پژوهشگاه راه‌اندازی کرده است، در مرکز‌نوآوری پژوهشگاه نیز شرکتهای دانش‌بنیان مختلفی حضور دارند که مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و شرکتهایی که از استانداردهای لازم برخوردار هستند می‌توانند در این مرکز متمرکز شوند و با صنعت همکاری کنند.
