اخبار بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت

 

پژوهشگر حوزه بالادستیِ پژوهشگاه صنعت نفت عنوان کرد:

پایان طرح مطالعه منابع گاز متان در منطقه طبس

مهندس زیبا زمانی، مسئول طرح گروه پژوهش زمین­ شناسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت، به انجام پروژه "مطالعه زمین­شناسی و ارزیابی مخزنی منابع گاز متان رگه ­زغالی در معدن پروده ناحیه طبس" اشاره كرد و گفت: اين پروژه كه جزو اولين مطالعات منابع گاز زغالسنگ در صنعت نفت و گاز در ايران محسوب مي‌شود، با حمایت معاونت فناوری پژوهشگاه صنعت نفت از ابتداي سال 97 آغاز و به مدت 15 ماه نيز طول كشيد و هم‌اكنون جزو پروژه‌هاي خاتمه يافته محسوب مي‌شود.

به گزارش روابط عمومي پژوهشگاه صنعت نفت، اين مسئول طرح، با تاكيد بر اينكه در 50 سال اخير توجه زیادی به منابع هيدروكربوري نامتعارف در دنيا شده است، تصريح كرد: علي‌رغم وجود منابع هیدروکربوری متعارف به ویژه گاز درکشور، توجه به مطالعه، اکتشاف و ارزیابی منابع نامتعارف در ايران بسيار ناچيز است اما با رویکرد جديد و نگاه آينده‌نگرانه ­ای كه در دستور كار قرار گرفته، اميد است بتوانیم سبد انرژی کشور را غنی سازیم.

به گفته زمانی هرچند مطالعات اکتشافی در زمینه منابع متعارف و غیرمتعارف زمان‌بر است، ولي نتایج آن مي‌تواند در تسريع روند تولید و بهره­برداری از منابع، بسيار موثر واقع شود.

زمانی پژوهشگاه صنعت نفت را به عنوان مرکز اصلی پژوهشی در کل صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور، پیشتاز در ارزیابی برخي از منابع هیدروکربوری دانست و عنوان کرد: با توجه به مطالعات و رايزني‌هاي انجام شده، ارزيابي ديگر منابع هيدروكربوري متعارف در دستور كار پژوهشگاه قرار گرفته که خوشبختانه در بخش مطالعات شیل­های گازی و ارزیابی منابع هیدرات گازی فاز 1 و 2 ، نتایج مثبتی بدست آمده و پژوهشگاه صنعت نفت در این زمینه پیشتاز است.

وي در همين راستا تصريح كرد: متان جزو یکی از گازهای گلخانه­ای بسیار آلوده­کننده به حساب مي‌آيد و باعث بالا بردن درجه حرارت کره زمین شود، از طرفی این گاز می­تواند منجر به خطرات بسيار در معادن زغال­سنگ شده و سبب انفجار گردد. لذا توليد و استفاده از این منابع گازی نه تنها معدن­کاری کشور را ایمن­تر می­نماید، بلکه از نظر جنبه‌هاي زيست-محيطي نیز بسیار موثر خواهد بود.

وجود منابع عظيم زغال­سنگ در معدن پروده

وی به دليل انتخابِ اين منطقه از سوي محققين پژوهشگاه نيز تاكيد داشت و افزود: منطقه طبس و معدن پروده به دليل وجود عظيم‌ترين منابع‌ زغال­سنگ و ذخيره غني گاز نسبت به مناطق ديگر انتخاب شد و مطالعات در قالب مطالعات زمین­شناسی، ژئوشیمیایی، پتروفیزیکی و مطالعات مخزنی با استفاده از روش­های مختلف آزمایشگاهی و نرم‌افزار‌هاي موجود انجام گرفت.

ايشان در همين راستا تصريح كرد: با همکاری دانشگاه آخن، 20 درصد آناليز‌ها در خارج از کشور انجام شد که نتایج خوبی در بر داشته اما از آنجا كه توانايي انجام ديگر آناليز‌ها در كشور وجود داشت با تکیه بر توان داخلی، آناليزهاي داخلي را نيز به طور مناسبي انجام داديم.

وي با تاكيد بر اين‌كه مطالعات در اين منطقه به صورت سطح‌الارضي و تحت­الارضي صورت گرفته است، تصريح كرد: با توجه به نتايج مطالعات، محققين پژوهشگاه توانستند شناسايي جايگاه زغال­سنگ در توالي رسوبي اين ناحيه، بررسي تغيیرات ضخامت و خواص زغال‌سنگ را نشان دهند و از سوي ديگر علاوه بر مطالعات آزمايشگاهي و تلفيق آن‌ها با مطالعات سطح‌الارضي پارامتر‌هاي موثر بر ظرفیت ذخیره گاز و توليد زغال­سنگ را شناسايي كنند.

زمانی در همین راستا افزود: علاوه بر مطالعه در خصوص زغال­سنگ­ها، ارزیابی توالی میان لايه‌هاي زغالی نيز در دستور كار قرار گرفت و نتايج حاكي از آن بود كه در هر تن زغال سنگ به طور متوسط 20 تا 25 متر مکعب گاز متان به چشم مي‌خورد که حداقل 50 درصد آن قابل توليد بوده و با حفر چاه قائم و افقی با توجه به سیستم شکستگی­هایی که در این منطقه وجود دارد، نیاز به تحریک سازند برای تولید گاز وجود نداشته است.

ایشان به نتايج فرعي حاصل از اين پروژه نيز اشاره كرد و افزود: لايه‌هاي ميان زغال سنگ­ها از نظر تولید و ذخیره گاز می­توانند از اهميت بالايي برخوردار باشند و حداقل به میزان 7 متر مکعب بر تن حاوي گاز باشند، از اين رو پيش‌بيني مي‌شود در اين ناحيه علاوه بر اين‌كه زغال­سنگ‌ها به عنوان منابع نامتعارف گازي، باعث توليد و ذخيره گاز مي‌شوند مي‌توان در افق‌هاي بالاتر و همراه شاهد منابع هيدروكربوري متعارف گازي و نامتعارف، نظير شيل‌هاي گازي و گازهای متراکم نيز بود.

زمانی به نتایج بدست آمده از انجام این پروژه اشاره کرد و گفت: خوشبختانه با توجه به نتايج حاصل شده از انجام اين پروژه، پژوهشگاه صنعت نفت توانست با تکنولوژی­ های ارزیابی این نوع منابع به صورت تئوری و عملی آشنایی يابد و صنعت مي­تواند از تجربيات و ديدگاه‌هاي بدست آمده به خوبي منتفع شود چرا كه با ارزيابي اقتصادي انجام شده اين پروژه كاملاً اقتصادي بوده و در مدت زمان بسيار محدود سرمايه هزينه شده قابل برگشت مي‌باشد و در نهايت مي‌تواند كمك نمايد تا جایگاه ایران از نظر دارا بودن منابع هیدروکربوری به ویژه گاز افزایش پیدا کرده و رتبه جهانی خود را حفظ کند.