مهار تورم و رشد تولید

طرح تدوین دانش فنی نمک زدای الکترواستاتیک نفت خام

دانش فني نمك زداي الكترواستاتيك نفت خام

طرح های کاربردی/ حل معضل

نفت خام تولیدی از مخازن زیرزمینی همواره دارای مقادیری آب و املاح می­باشدکه می­بایست قبل از انتقال نفت در تأسیسات سرچاهی جدا شود. بخشی از آب شور می‌تواند در جداکننده ­های چندفازی به روش ثقلی جدا شود ولی شکستن امولسیون قطرات کوچک آب باقیمانده در نفت، تنها با استفاده از روش الکترواستاتیک قابل انجام است. در نمک­زدا با اعمال میدان الکتریکی و ادغام قطرات کوچک به قطرات بزرگتر، راندمان جداسازی آب­شور از نفت بطور چشمگیری بهبود می­یابد. با انجام مناسب این فرآیند از بروز معضلاتی نظیر خوردگی خطوط انتقال نفت، تجهیزات پایین‌دستی و همچنین مسمومیت کاتالیستهای پالایشگاهی جلوگیری می­شود. همچنین با تضمین کیفیت نفت­ خام صادراتی، از افت قیمت فروش نفت ­خام پیشگیری خواهد شد.

مگاپروژه

نمک­زدای الکتروستاتیک هم در واحدهای بهره­برداری نفت­خام و هم در پالایشگاه­های نفت و گاز به منظور جداسازی آب نمک موجود در هر فاز نفتی مورد استفاده قرار می­گیرد. از آنجا که کشور در حال گسترش صنایع مربوط به بهره­برداری از منابع نفت و گاز می­باشد، نیاز به احداث واحدهای جدید نمک­زدا (پروژه ­های بزرگ و متعدد) همواره در این صنایع وجود خواهد داشت.

بومی سازی

در این طرح با انجام پروژه ­های هدفمند، پس از بررسی مکانیزم نمک­زدای الکتروستاتیک، پایلوت این فرآیند برای اولین بار در کشور طراحی و ساخته شد. سپس این پایلوت جریان پیوسته راه­اندازی گردید و عملکرد نمک­زدا (راندمان جداسازی) برای انواع نفت­خام در شرایط عملیاتی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. اجزای مهم این تکنولوژی نظیر بوشینگ ورودی ولتاژ بالا طراحی و ساخته شد و با تأیید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، ثبت اختراع گردید. همچنین بر اساس داده‌های متعدد پایلوتی، نرم­افزار تخصصی نفنا به منظور شبیه ­سازی و بهینه‌سازی واحد نمک­زدا تهیه و ثبت گردید. با شبیه‌سازی CFD این فرآیند، اطلاعات ارزشمندی در مورد توزیع فازها و هیدرولیک داخلی مخزن بدست آمد. با بررسی ساختار ویژه‌ی منبع الکتریکی مورد استفاده در این فناوری و توسعه یک مدل جامع الکتریکی، توانمندی طراحی این دستگاه‌ها و دستیابی به نسل‌های جدید فناوری در دسترس پژوهشگاه قرار گرفته است. بنابراین در این طرح پژوهشی دانش­فنی فرآیند نمک­زدای الکترواستاتیک از جنبه­ های مختلف سخت­افزاری و نرم­افزاری بومی­سازی شده است.

جلوگیری از خروج ارز

در حال حاضر در کشور طراحی نمک­زدا، ساخت و تأمین قطعات داخلی آن توسط برخی شرکت­های خارجی انجام می­شود. بر اساس برآوردهای اقتصادی در پروژه­ های صنعتی واحدهای نمک­زدایی، بیش از نیمی از هزینه پرداخت شده مربوط به حق لیسانس می­باشد. به دلیل اهمیت این تکنولوژی و جایگاه آن در فرآورش نفت­خام و با توجه به نیاز کشور به احداث و راهبری واحدهای نمک­زدایی در حوزه صنایع بهره ­برداری نفت، دستیابی به این دانش­فنی  ضمن بهینه­ سازی عملکرد این واحدها، می­تواند موجب کاهش وابستگی و صرفه ­جویی ارزی قابل توجهی گردد.

تجاری سازی

پژوهشگاه صنعت نفت آمادگی دارد تا به منظور تجاری­سازی دستاوردهای این طرح، در زمینه­های ذیل ارائه خدمات نماید:

  • همکاری به منظور بهبود عملکرد و رفع مشکلات عملیاتی واحدهای نمک­زدا
  • همکاری در پروژه­های صنعتی طراحی، توسعه و احداث واحدهای جدید نمک­زدایی
  • تست عملکرد دمولسیفایرهای مصرفی برای انواع نفت­خام در شرایط عملیاتی مختلف با استفاده از سیستم پایلوت
  • ساخت دستگاه پرتابل به منظور استفاده در تست­های میدانی انتخاب دمولسیفایر

توجیه اقتصادی

از آنجا که کشور ما از منابع سرشاری از نفت و گاز برخوردار است و همچنان در حال گسترش صنایع مربوط به بهره­برداری از این منابع می­باشد، نیاز به احداث واحدهای جدید نمک­زدا همواره در این صنایع وجود خواهد داشت. در حال حاضر طراحی نمک­زدا و تأمین قطعات داخلی آن توسط شرکت­های خارجی انجام می­شود. بر اساس برآورد شرکت­های داخلی، در پروژه­ های احداث واحدهای نمک­زدایی بیش از نیمی از هزینه پرداخت شده مربوط به حق لیسانس (دانش­ فنی) می­باشد. به دلیل اهمیت فراوان این تکنولوژی و جایگاه آن در فرآورش نفت­خام و با توجه به نیاز کشور به احداث و راهبری واحدهای نمک­زدایی در حوزه صنایع بهره ­برداری نفت، دستیابی به دانش­فنی و فناوری نمک­زدایی الکتروستاتیک نفت خام می­تواند ضمن کاهش وابستگی و صرفه­ جویی ارزی، امکان بهینه­ سازی عملکرد این واحدها را نیز فراهم آورد.

نظر کارفرما

در همایشی که با حضور معاونت پژوهشی وزارت نفت و شرکت‌های نفتی مرتبط با موضوع در پژوهشگاه برگزار گردید، ضمن تقدیر از اقدامات هدفمند پژوهشگاه در توسعه این فناوری راهبردی، بر صنعتی‌سازی نتایج آن تأکید شد و با نظر آن معاونت کنسرسیومی متشکل از پژوهشگاه، یک شرکت سازنده داخلی و یک شرکت بین المللی به منظور مشارکت در پروژه‌های صنعتی تشکیل گردید. در ضمن این طرح پژوهشی به عنوان پروژه پژوهشی برتر در هفتمین جشنواره پژوهش و فناوری وزارت نفت (سال 95) مورد تقدیر قرار گرفته است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Page Reader Press Enter to Read Page Content Out Loud Press Enter to Pause or Restart Reading Page Content Out Loud Press Enter to Stop Reading Page Content Out Loud Screen Reader Support