طرح های کاربردی/ حل معضل
گاز طبیعی ماده ای بی رنگ و بی بو بوده و به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از نشت احتمالی این ماده لازم است از ماده ای هشدار دهنده استفاده شود. برخی ترکیبات گوگردی به دلیل بوی نافذ و تند ، بعنوان ماده بودار کننده گاز طبیعی (ادورانت) قابل استفاده می باشند. در حال حاضر در کشورمان از مواد سنتزي وارداتی به این منظور استفاده می شود. با عنایت به رشد روزافزون تولید و مصرف گاز و محدود بودن کشورهای تولید کننده ادورانت ، مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز بر آن شد که به منظور خودکفایی در تولید این ماده استراتژیک اقدام نماید.
ذخایر عظیم میعانات گازی پارس جنوبی حاوی مقادیر قابل توجه مرکاپتانهای سبک بوده که می توان با استحصال این مرکاپتانها ضمن تولید ماده با ارزش بودارکننده گاز طبیعی با بهبود کیفیت میعانات ، ارزش افزوده ایجاد نمود. وجود مرکاپتان های سبک در میعانات گازی به دلیل بوی نامطبوع و خورندگی آنها در طی فرایندهای ذخیره سازی و انتقال مشکلات عدیده ای را بوجود آورده و عامل کاهش قیمت این محصول با ارزش می گردد. با استخراج مرکاپتان های سبک و استفاده بعنوان ماده بودار کننده گاز طبیعی ضمن مدیریت محصولات جانبی پالایشگاه و ارتقاء کیفیت میعانات گازی، در تولید ماده بودارکننده خودکفایی و قطع وابستگی، ایجاد خواهد شد.
مگاپروژه
ماده بودار كننده در كليه پالايشگاه‌هاي گاز و نفت جهت بودار كردن گاز طبيعي و گاز مايع قابل استفاده است كه هم اكنون از خارج از كشور وارد مي شود. لذا توليد اين ماده در كشور، علاوه بر صرفه جويي ارزي ، به نوعي توليد محصول استراتژيك و نيز قطع وابستگي محسوب مي شود.
بومی سازی
انتقال دانش فني و طراحي واحد توليدي اين مواد در مقياس صنعتي در پژوهشگاه صنعت نفت انجام گرفته است.
پژوهشگاه صنعت نفت به منظور خودكفايي در توليد اين ماده استراتژيك تحقيقات پايلوتي متعددي انجام داد كه از جمله مي توان به عمليات پايلوتي براي توليد ماده بودار كننده گاز طبيعي با خوراك نفتاي پالايشگاه شيراز و نيز مركاپتان زدايي از ميعانات گازي اشاره نمود.
جلوگیری از خروج ارز
به منظور خودكفايي كشور و عدم وابستگي به واردات مواد بودار كننده به منظور تزريق در گاز طبيعي مصرفي كشور، انتقال دانش فني و طراحي واحد توليدي اين مواد در مقياس صنعتي در پژوهشگاه صنعت نفت انجام گرفته است.
تجاری سازی
پژوهشكده توسعه فنآوري پالايش پژوهشگاه صنعت در اين طرح با اجراي پروژه هاي متعدد زير به توان طراحي و احداث واحد استحصال مركاپتانهاي سبك از برشهاي نفتي دست يافته است.
- انتقال دانش فني و بومي سازي
- طراحي پايه واحد صنعتي
- نظارت بر طراحي تفصيلي واحد
- راه اندازي گرم و انجام تست عملكردي واحد (در شرف آغاز)
توجیه اقتصادی
با بومي سازي دانش فني اين فرايند و توليد آن در داخل كشور صرفه جويي زيادي صورت خواهد گرفت. در كنار توليد ماده هشدار دهنده نشت گاز طبيعي ، ميعانات گازي خروجي از واحد بعنوان محصول جانبي ارزش افزودهاي حدود 1 الي 3 دلار در هر بشكه خواهد داشت.
نظر کارفرما
حمايت معنوي و مادي مديران شركت ملي گاز از پژوهشگران ايراني در جهت اجرا نمودن دانش فني داخلي منجر به طراحي واحد توليد ماده بودار كننده گاز از ميعانات گازي گرديد و در حال حاضر واحد در حال نصب در پالايشگاه اول شركت مجتمع گاز پارس جنوبي مي باشد.
