از زمانیکه ایران در تحریم قرار گرفت و واردات سوخت به کشور لغو شد تلاش صنعتگران نفت در زمینه تولید بنزین مرغوب افزایش یافت. پژوهشگاه صنعت نفت با همکاری شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت با دستیابی به دانش فنی ایزومر توانستند بار دیگر اقتدار ایران را در مقابل این تحریم‌ها نشان دهند.
خبرنگار دانش نفت به سراغ رئیس واحد مهندسی فرآیند پژوهشگاه صنعت نفت می‌رود و در مورد طرح ایزومیر با وی به گفتگو می‌پردازد. علیرضا خالقی نسب، رئیس واحد مهندسی توسعه و فرآیند می‌گوید: علاقه مشترک پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت برای بهبود کیفیت بنزین نقطه آغاز طراحی واحد ایزومراسیون بود. وی گفت: این طرح از سالهای دهه 60 مطرح شد اما بنا به دلایل مختلف به تاخیر افتاده و در سال 80 این پروژه فعال شد. هدف از طراحی و راهاندازی این واحد افزایش ظرفیت و ارتقا کیفیت فرآورده‌های نفتی و رساندن آن به سطح مرغوبیت یورو 2005 است. وی افزود: ارتقا سطح مرغوبیت بنزین مستلزم راهاندازی واحد ایزومراسیون در پالایشگاه بود و احداث اولین واحد نیازمند دانش فنی ایران بود. خالقی نسب تصریح کرد: دانش فنی تبدیل نفت‌های سبک به بنزین مرغوب با عدد اکتان بالا ایزومر نام دارد که پس از ثبت داخل در کشور و با تلفیق نام پرشکوه ایران «ایزومیر» نام گذاری شد و البته لازم به تاکید است که این طرح با نام پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت ثبت شده است. همچنین وی افزود: این طرح در پالایشگاه امام خمینی شازند به زودی به نام واحد آیزوم واحد 33 به مرحله اجرا خواهد رسید که ظرفیت 8500 بشکه در روز را داراست. بیش از 80 درصد از مراحل ساخت و احداث این واحد تا پایان سال گذشته انجام شد و طبق برنامه‌ریزی در بهار 1390 راهاندازی خواهد شد. وی تاکید کرد که این دانش فنی در هر پالایشگاه و مجتمع پتروشیمی که نفت سبک تولید می‌شود قابلیت کاربرد را دارد و همچنین خاطرنشان کرد: در پالایشگاه گاز ایلام میعانات گازی به عنوان فرآورده‌های جنبی تولید می‌شود. در این مرکز پیشنهاد شده تا از دانش فنی ایزومیر جهت تبدیل این میعانات به بنزین مرغوب استفاده شود. وی افزود: در مقوله تولید میعانات گازی برای هر فاز پارس جنوبی 50000 بشکه در روز است، که اگر 10 فاز این فرآورده را تولید کنند حدود نیم میلیون بشکه در روز تولید میعانات خواهیم داشت و در تولید بنزین مرغوب نقش مؤثری را خواهد داشت. خالقی نسب خبر داد: این طرح اخیراً برای پالایشگاه آناهیتای کرمانشاه پیشنهاد شده و در حال مذاکره جهت احداث هستیم.وی در خصوص نیروی انسانی در زمینه تولید دانش فنی ایزومیر گفت: حدود 40 تا 50 نفر در قسمتهای تحقیقات تا طراحی فعالیت داشتند. در این طرح پایلوت کامل را در مرکز نداشتیم اما تست‌های راکتوری انجام دادیم. برخی پایلوت‌ها در مرکز تحقیقات کاتالیست پژوهشگاه انجام شد.
وی در زمینه صادرات این دانش ایرانی افزود: برای پالایشگاهی در کشور سورینا پروپوزال داده شده و تقریباً مذاکرات درحد مذاکره برای عقد قرار داد هم انجام شد. به علاوه با حضور صنعتگران ایرانی در نمایشگاه‌های خارجی ایزومیر معرفی شد. خالقی نسب گفت: مهمترین پروژههای در دست طراحی در پژوهشکده طراحی واحدهای مرکاپتان زدایی برای چند فاز پارس جنوبی و با همکاری پژوهشکده مهندسی و پژوهشکده پالایش است. یکی دیگر از اقدامات پژوهشکده طراحی نرم افزار هلدینگ نفت‌های خام است که بسیار مورد نیاز پایانه‌های نفتی است. این طرح جهت اجرا در دست مذاکره است و این پروژه در ایران سابقه اجرا نداشته اما پکیج نرم افزاری آن تولید شده است. خالقی نسب گفت: هدف از طراحی نرم افزار هلدینگ نفت‌های خام، پیش بینی خصوصیات نفتی است که از اختلاف چند نفت خام بدست می‌آید. نفت خامی که از منابع مختلف بدست می‌آید در پایانه مخلوط و بنا به درخواست مشتری با خصوصیات ویژه تولید می‌شود. رئیس پژوهشکده مهندسی و توسعه فرایند در پایان افزود: این واحد پژوهشگاه با مدیریت تحقیق و توسعه شرکت ملی گاز درآستانه انعقاد قرار داد است، قرار داد مذکور مربوط به طراحی یک واحد بازبافت گوگرد (SRU) در یکی از پالایشگاه‌هاست، که برای اولین بار با دانش فنی در کشور اجرا خواهد شد این طرح با روش مهندسی معکوس طراحی خواهد شد و از پروژههای پژوهشکده است. لازم به توضیح است واحد مهندسی توسعه و فرآیند در زمینه توسعه فرآیندهای مربوط به نفت، گاز و پتروشیمی فعالیت کرده که از دهه 80 به بعد حضور پررنگ‌تری را از خود نشان داده است.
