امیر جهانبخش از فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعت نفت است که تحصیلات خود را در رشته مهندسی نفت در دانشگاه تگزاس آمریکا سپری نموده…
وی پس از پایان تحصیلات در آذر ماه سال 1384 به خانواده پژوهشگاه صنعت نفت پیوسته است. در طول خدمت خود، در مرکز مطالعات و پژوهش‌های اکتشاف و تولید پژوهشگاه و در واحد شبیه‌سازی مخازن و بیشتر در پروژههای مطالعه جامع مخزن فعالیت نموده است، ایشان به تازگی به ریاست پژوهشکده مطالعات مخزن و توسعه میادین پژوهشگاه صنعت نفت منصوب شده است. گزیده‌ای از گفت‌وگوی خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت ملی نفت ایران با امیرجهانبخش در پی می‌آید.
از نظر شما پژوهشکده مطالعات مخازن و توسعه میادین چه جایگاهی در صنعت نفت دارد؟ و ماموریت آن چیست؟
– این پژوهشکده، در فرآیند مدیریت مخازن که در چارچوب آن مخازن نفت و گاز کشور اداره و برای آنها تصمیم‌گیری می‌شود نقش ایفا می‌کند که این فرآیند دارای چهار مرحله است، مرحله اول، تدوین استراتژی و سیاست‌ها است که در این زمینه معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت و مدیرت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت با توجه به سند چشم‌انداز بیست ساله و برنامه‌های پنج ساله توسعه ایفای نقش می‌کنند.
مرحله دوم، مطالعات جامع مخازن و برنامه توسعه است، متولی این بخش مدیریت فنی شرکت‌های عملیاتی هستند. به خاطر پیچیدگی و گستردگی این کار و حجم بالای فعالیت شرکت‌ها، این مرحله به شرکت‌های مشاور واگذار می‌شود. این پژوهشکده به عنوان اصلی‌ترین شرکت مشاوره‌ای کشور در مطالعات مخازن و تهیه طرح جامع توسعه میادین ایفای نقش می‌کند.
مرحله سوم، اجرای این طرح توسعه توسط شرکت‌های عملیاتی و بهره‌بردار و مرحله چهارم نظارت بر تولید است. از این رو اکثر ماموریت این پژوهشکده، مطالعات مخازن و توسعه میادین است. در این جایگاه محصولات تولیدی این پژوهشکده «مطالعه جامع مخزن» و «طرح توسعه جامع میدان» بوده است.
با توجه به نیاز صنعت، تنوع چالش‌های فنی برای تصمیم‌گیری در مدیریت مخازن و ایفای نقش موثرتر در تحقق بخشیدن به اهداف و ماموریت‌های پژوهشگاه، به عنوان یک مرکز پژوهش و توسعه فناوری، در پی ایجاد رویکرد جدیدی در چارچوب جایگاه خود هستیم.
این رویکرد جدید چیست؟ رویکردی که پاسخگوی بهتر نیاز صنعت و اثر بخشی مطلوب‌تر باشد؟
– ما به دنبال ارایه مشاوره‌های فنی به شرکت‌های تولیدی صنعت نفت در راستای تامین نیازها و حل مشکلات مرتبط با مدیریت مخازن نفت و گاز با نگاه به نقش ارزش آفرینی پژوهش و فناوری‌های نو و اتخاذ رویکردی یکپارچه در راهبری طرح‌های مطالعات مخازن و تشکیل تیم‌های چند رشته‌ای هستیم. اگر در گذشته فارغ از مشکلات جاری و پیش‌روی میدان، طرح توسعه می‌نوشتیم، صنعت چندان نمی‌توانست از آن استفاده کند اما اکنون می‌خواهیم به حل مشکلات تولید که شاید بتوان پاسخ آنها را در حوزه مطالعات مخازن و طرح توسعه میدان یافت بپردازیم. از این رو بعد تعامل با کارفرمایان و مشخص کردن سوالات کلیدی و چالش‌های میدان نفتی، طرح جامعی را ارایه می‌دهیم که محصول آن منجر به حل مشکلات شود. در این طرح‌ها جایگاه ویژه‌ای برای پژوهش و استفاده از تکنولوژ‌ی‌های نو برای بهبود نتایج هم در نظر گرفته شده است.
– ما یک تجربه و نمونه موفق در زمان مدیریت جدید مرکز مطالعات اکتشاف و تولید داریم که توانسته‌ایم در قالب نظام پژوهشی که به تازگی تصویب و ابلاغ شده و با همکاری شرکت مهندسی توسعه نفت (متن)، یازده پروژه پژوهشی برای شناخت و رفع مشکلات فنی میدان یادآوران تعریف و مصوب کنیم که نتایج آن در بهبود و اثر بخشی مطالعات مخازن و توسعه این میدان به طور آشنا مشخص شده است.
برنامه کاری شما برای مدیریت پژوهشکده در راستای این رویکرد جدید چیست؟
– در مرحله اول، به دنبال ساختار مجازی جدیدی برای پژوهشکده هستیم که در این ساختار از نقش واحدها کاسته شده و طرح‌ها محوریت و اصالت پیدا می‌کنند. هر طرح در قالب یک تیم چند رشته‌ای انجام می‌شود. باتوجه به قول مساعدت ریاست محترم مرکز مطالعات و پژوهش‌های اکتشاف و تولید و روسای سایر پژوهشکده‌ها امیدواریم که تشکیل این تیم‌ها به پیش برود. از سوی دیگر با توجه به نظام‌نامه جدید پژوهش و فناوری که پژوهشگاه به شکل‌ها در آن ایفای نقش می‌کند،انتظار می‌رود طرح‌های زیادی فراتر از ظرفیت پژوهشگاه داشته باشیم که باید از طریق برونسپاری آنها را انجام دهیم. از این رو به دنبال ایجاد زیر ساخت‌های لازم برای برونسپاری پروژ‌ها و مدیریت آنها توسط پژوهشکده در راستای نظام جامع پژوهش و فناوری وزارت نفت هستیم. با توجه به تجربه موفق تعریف پروژههای پژوهشی در میان یادآوران و ارتباط آنها با مطالعه مخزن و طرح توسعه یادآوران، تعریف و مدیریت پروژههای پژوهشی میدان محور – FIELDORIENTEDPROJECTS– را با جدیت پیگیری خواهیم کرد. برای اثر بخشی فعالیت‌ها در فاز توسعه میادین، ترجیح می‌دهیم طرح توسعه میادین نفتی اولیت‌دار را در کنار شرکت‌های توسعه‌دهنده تهیه کنیم. از دیگر برنامه‌های بنده، پیگیری طرح‌های مطالعات یکپارچه ناحیه‌ای متشکل از چند میدان با هدف بررسی سناریوهای ازدیاد برداشت به صورت ناحیه‌ای خواهد بود، که البته علی‌الظاهر تا به حال فعالیت‌هایی نیز انجام شده است.
با توجه به اشاره شما به نظام پژوهش و فناوری، چه برنامه‌های دیگری برای حرکت در چارچوب این نظام‌نامه دارید؟
– ایجاد و استقرار سامانه‌های مدیریت دانش یکی دیگر از وظایف پژوهشگاه در چارچوب نظام‌نامه است. از این رو مستندسازی فرآیندها و دستاوردها در پروژه‌ها و طرح‌های پژوهشکده از دیگر برنامه‌های ما است. از سوی دیگر به دنبال تعامل با دانشگاه‌ها برای برونسپاری پروژههای مطالعاتی و پژوهشی هستیم.
تعامل شما با دانشگاه‌ها به چه شکل خواهد بود؟
– دانشگاه مرکز تولید علم و تربیت عالم است. از اینرو سهم به سزایی در پیشبرد پروژههای پژوهشی خواهند داشت. ما با شبکه‌سازی که در دانشگاه‌ها توسط مرکز مطالعات پژوهش‌های اکتشاف و تولید در حال انجام است بستری مناسب برای تعامل با دانشگاه‌ها خواهیم داشت.
به عنوان آخرین سوال، شما چه چشم‌اندازی را برای این پژوهشکده متصور هستید؟
– ما به دنبال این هستیم که با لطف خداوند بزرگ و همت‌بلند همکاران عزیز، پژوهشکده مطالعات مخازن و توسعه میادین مشاوری قابل اتکاء برای صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران باشد و محیطی برای تربیت پژوهشگران و مدیران طرح‌ها در استانداردهای جهانی مهیا نماید.
