نفت نیرو: پژوهشگاه صنعت نفت با اجرای پروژههای متنوع و انتقال تکنولوژی‌های نوین، سالانه میلیون‌ها دلار سودآوری برای صنعت نفت کشور به ارمغان می‌آورد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی nioc، دستیابی به میلیون‌ها دلار ذخیره انرژی با پیاده‌سازی پروژه مرکاپتانزدایی شرکت پتروشیمی خارگ و سودآوری 600 میلیون دلاری در سال با استفاده از تکنولوژی MDC، تنها بخشی از فعالیت‌های پژوهشگاه صنعت نفت است که منجر به ارائه خدمات ارزنده‌ای به صنعت نفت کشور شده است.
بر اساس این گزارش با توجه به اینکه صنعت نفت در راستای انتقال تکنولوژی‌های نوین قدم برداشته، اینک به عنوان صاحب لیسانس در تکنولوژی DMD و DMC شناخته شده است: با استفاده از این فرآیند DMD/DMC می‌توان COS, H2S , CS2 و مرکاپتان‌های موجود در محصولات میان تقطیر از قبیل نفتا، بنزین و LPG و همچنین نفت خام و میعانات گازی را حذف کرد. پروژه مرکاپتانزدایی که در شرکت پتروشیمی خارگ اجرا شده است میلیون‌ها دلار ذخیره انرژی برای کشور به همراه داشته است و در گذشته، این تکنولوژی تنها متعلق به شرکت‌های UOP آمریکا و IFP فرانسه بوده است.
اکنون تمامی عملیات مهندسی و خرید تجهیزات به منظور نصب سه واحد مرکاپتانزدایی از نفتا و ظرفیت چهار هزار بشکه در روز و پروپان و بوتان، با ظرفیت 500 تن در روز در پتروشیمی خارگ توسط پژوهشگاه صنعت نفت اجرا می‌شود.
سودآوری 600 میلیون دلاری در سال با استفاده از تکنولوژی DMC
با توجه به اینکه در حال حاضر میعانات گازی ترش در کشور وجود دارد، تکنولوژی مرکاپتانزدایی از نفت خام و میعانات گازی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ پژوهشگاه برای رفع این مشکل، تکنولوژی DMC را برای تصفیه میعانات گازی به کار گرفته است به طوری که پس از راه‌اندازی تمام پالایشگاه‌های پارس جنوبی از فاز 2 و 3 تا فاز 24 که جمعا حدود یک میلیون بشکه در روز تولید میعانات خواهند داشت، این میعانات با تکنولوژی DMC پژوهشگاه صنعت نفت تصفیه خواهد شد.
با کسب این دانش فنی علاوه بر فروش میعانات، ارزش افزوده خوبی عاید کشور خواهد شد که می‌توان مبلغ آن را تا حدود 600 میلیون دلار در سال تخمین زد.
پروژه بنزین بازیافتی خارگ
ایجاد واحد تهیه بنزین بازیافتی خارگ تجربه‌ای موفق ناشی از همکاری پژوهشگاه صنعت نفت و پتروشیمی خارگ است که در این فرایند، با استفاده از دورریز میعانات گازی مجتمع پتروشیمی خارگ، بنزین صادراتی تولید می‌شود؛ این واحد با ظرفیت تولید روزانه هزار و 500 بشکه بنزین از برش‌های دورریز میعانات گازی در این مجتمع پتروشیمی راه‌اندازی شده است، نکته حائز اهمیت این است که خوراک واحد بنزین بازیافتی تا قبل از راه‌اندازی این واحد، به دلیل ناخالصی‌های گوگردی و برخی هیدروکربورهای سنگین ارزش نداشت و در
Burnpit مجتمع پتروشیمی خارگ سوزانده می‌شد ولی در حال حاضر محصول این واحد تولیدی با قیمتی حداقل پنج دلار بیشتر از قیمت هر بشکه نفت خام صادر می‌شود.
دانش فنی DMD برای تصفیه پروپان و بوتان در فازهای مختلف پارس جنوبی
با شروع تحریم‌ها، شرکت‌های غربی از ارائه دانش فنی تصفیه پروپان و بوتان به ایران ممانعت کردند که این فرصتی را برای پژوهشگاه فراهم کرد تا دانش فنی DMD را برای تصفیه پروپان، و بوتان و LPG پارس جنوبی، جایگزین دانش فنی رقبا کند به طوری‌که در حال حاضر، برخی از فازهای پارس جنوبی در حال طراحی این واحدها با استفاده از دانش فنی DMD پژوهشگاه هستند. مشخصه اصلی این دانش فنی این است که کل سولفور پروپان و بوتان را به استانداردهای جدید جهانی یعنی تا ppm 10 کاهش می‌دهد.
طراحی نوین دوغاب سیمانی فوق سبک با استفاده از فناوری‌های نانو
پس از آنکه یکی از شرکت‌های پیمانکار خارجی نتوانست دوغاب سیمانی مطلوب را برای چاه 341 میدان مارون ارائه کند، از سیمان ابداعی پژوهشگاه صنعت نفت استفاده شده و نتایج به دست آمده بر اساس آزمایش‌های کنترل کیفی و کارفرما و یک شرکت بین‌المللی کاملا رضایت‌بخش و موفق گزارش شد: پس از سیمان‌کاری چاه 341 میدان مارون، کارفرمای پروژه درخواست انجام عملیات سیمان‌کاری 10 حلقه چاه میدان مارون را با استفاده از طراحی نوین دوغاب سیمان فوق سبک به پژوهشگاه صنعت نفت واگذار کرد که سیمان‌کاری تمامی چاه‌ها با موفقیت کامل به اتمام رسید و به این ترتیب اولین‌بار، 11 حلقه چاه در مناطق نفت‌خیز جنوب با استفاده از سیمان سبک و فوق سبک ابداعی پژوهشگاه صنعت نفت با موفقیت سیمان‌کاری شد.
فناوری 100 درصد ایرانی بازیابی گوگرد از گازهای اسیدی
گاز سولفید هیدروژن (H2S)، یک گاز سمی، خورنده و خطرناک است که می‌تواند باعث مسمومیت‌های شدید منجر به مرگ و خوردگی در تجهیزات فرآیندی و خطوط انتقال گاز شود و مشتقات ناشی از سوزاندن آن آلاینده محیط زیست است؛ دانش فنی حذف مستقیم سولفید هیدروژن و تبدیل آن به گوگرد توسط پژوهشگاه صنعت نفت توسعه داده شده و مراحل مختلف آزمایشی با موفقیت کامل طی شده است.
طرح جزیره سبزسیری
پژوهشگاه صنعت نفت اکنون با همکاری شرکت نفت فلات قاره در حال اجرای “طرح جزیره سبزسیری” است که بر اساس آن با دفع کنترل پسماندها، کاهش مصرف انرژی، استفاده از انرژی‌های نو و به ویژه احیای خاک‌های آغشته به نفت، گام‌های موثری در راستای پاکسازی این جزیره برداشته می‌شود.
طرح تولید انبوه نانولوله‌های کربنی
بر اساس این گزارش به همت پژوهشگران واحد نیمه‌صنعتی، واحد تولید انبوه نانولوله‌های کربنی راه‌اندازی شده است که ظرفیت این واحد بسته به نوع نانولوله بین 20 تا 100 کیلوگرم در روز است؛ با راه‌اندازی کارخانه تولید CNG با ظرفیت حدود 20 تن درسال و واگذاری آن به بخش خصوصی علاوه بر تامین نیاز داخلی به این ماده استراتژیک، می‌توان در تمامی بخش‌های صنعتی کشور برای آن بازارهای خارجی یافت.
تولید نانوسیالات
نانوسیالات، سیالات انتقال حرارت هستند که با افزودن نانولوله‌ها و دیگر ساختارها می‌توان انتقال حرارت را 20 تا 30 درصد افزایش داد، همچنین کاهش حجم مبدل‌ها، کاهش مصرف آب در واحدهای صنعتی و در سیستم‌های cooling در سوپر کامپیوترها از دیگر موارد استفاده نانوسیالات است.
کاربرد ANG به جای CNG
ANG ظرفیت ذخیره‌سازی معادل CNG دارد که مراحل آزمایشگاهی آن در پژوهشگاه با موفقیت انجام شده است و در پنج سال آینده می‌توان با توسعه دادن این تکنولوژی آن را جایگزین CNG کرد.
پژوهشگاه، حامی سازندگان داخلی
توانمندی پژوهشگاه صنعت نفت در آزمایش‌های مربوط به نفت خام و صنایع بالادستی، باعث شد این مرکز به صورت رسمی از سوی وزارت نفت مرجع مناسب تضمین کیفیت و عملکرد تجهیزات معرفی شود؛ با سپرده شدن این مسئولیت به پژوهشگاه که به موجب آن تضمین کیفیت و رفع تکنولوژی تولید سازندگان نیز انجام می‌گیرد، گامی بزرگ در حمایت از سازندگان تجهیزات با کیفیت داخلی برداشته می‌شود.
حفاظت صنعتی و خوردگی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
انتخاب، جایگزینی و فرمولاسیون بازدارنده‌های خوردگی، ضدرسوب و مواد میکروب‌کش برای سیستم‌های برج‌های خنک‌کننده، خطوط لوله و تجهیزات فرآیندی، آنالیز شکست کلیه تجهیزات فرآیندی نظیر مبدل‌های حرارتی، بویلرها، پمپ‌ها، توربین‌ها، مخازن ذخیره‌سازی و خطوط لوله از پروژههای انجام شده در پژوهشگاه صنعت نفت است.
طراحی، تدوین و اجرای روش‌های نوین پایش‌خوردگی، توسعه روش‌های مدیریت خوردگی نظیر آنالیز ریسک تجهیزات و مدیریت یکپارچه و بهینه‌سازی روش‌های حفاظت کاتدی از دیگر پروژههای پژوهشگاه است؛ همچنین طراحی و اجرای سایت خوردگی اتمسفری و انتخاب سیستم‌های پوششی، ارزیابی و انتخاب سیستم‌های پوششی برای محیط‌های مختلف، فرمولاسیون نانو پوشش‌های پایه آبی و حلالی مقاوم در برابر خوردگی، تعیین عمر باقیمانده تجهیزات از جمله تیوپ کوره‌ها از جمله طرح‌های پژوهشگاه صنعت نفت در حل مشکلات خوردگی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است.
گفتنی است پژوهشکده مهندسی توسعه فناوری پژوهشگاه صنعت نفت که با هدف پیونددادن تکنولوژی‌های بومی پژوهشگاه با صنعت نفت تاسیس شده است، در تکمیل زنجیره توسعه فناوری‌ها نقش موثری دارد. این پژوهشکده در پروژههای مهندسی پژوهشگاه مثل پروژههای DMC، TOPPING و DMD همواره حضوری فعال دارد و در کنار توانمندی‌های مهندسی سایر پژوهشکده‌ها، خدمات ارزنده‌ای به صنعت نفت کشور ارائه کرده است.
