بزرگترین قرارداد پژوهشی صنعت نفت ایران منعقد شد

گزارش nioc از قرارداد مدل‌سازی سیستم‌های نفتی خلیج فارس و دریای عمان؛

بزرگترین قرارداد پژوهشی صنعت نفت ایران منعقد شد/ جزییات طرح 183 هزار کیلومتر مربعی مروارید خلیج فارس

قرارداد مدل‌سازی سیستم‌های نفتی خلیج فارس و دریای عمان مرسوم به طرح مروارید خلیج فارس که بزرگترین قرارداد پژوهشی در سطح وزارت نفت است دقایقی قبل با حضور مهندس رستم قاسمی وزیر نفت، مهندس احمد قلعه‌‌بانی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران و شماری از مسوولین صنعت نفت، میان شرکت نفت فلات قاره ایران (به عنوان کارفرما) و پژوهشگاه صنعت نفت با مشارکت شرکت دانا ژئوفیزیک (به عنوان پیمانکار) منعقد شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت ملی نفت ایران، در اکتشاف میادین کشف شده تا کنون از روش‌های مرسوم و تا حدودی سنتی استفاده شده است ولی با انعقاد قرار داد طرح مروارید خلیج‌ فارس، از آخرین تکنولوژی‌های پیشرفته روز در زمینه‌های مدلسازی دو بعدی و سه بعدی در مقیاس ناحیه‌ای استفاده خواهد شد.

بر اساس این گزارش در مطالعات طرح مروارید خلیج فارس از آخرین روش‌های توسعه یافته در علوم زمین (ژئوفیزیک، پتروفیزیک، ژئوشیمی و مدلسازی) به منظور تشخیص فرآیندها، بازسازی تاریخچه تدفین رسوبات در پهنه خلیج فارس و دریای عمان از زمان پالئوزوئیک تا عهد حاضر (به ضخامت بیش از 6 هزار متر)، تعیین زمان زایش، خروج و مهاجرت نفت و گاز استفاده می‌شود.

همچنین از مطالعات طرح مروارید خلیج فارس به منظور تشخیص فرآیندها، تعیین کمیت و کیفیت نفت و گاز تولید شده، تعیین زمان انباشته شدن نفت و گاز در تله‌های ساختمانی‌ و چینه‌ای، تعیین ترتیب زمانی وقایع زمین‌‌شناسی و تکتونیکی فعال در منطقه و رده‌بندی مناطق دارای پتانسیل تجمعات هیدروکربنی برای اکتشاف نیز استفاده خواهد شد.

وسعت مطالعات طرح خلیج مروارید در دنیا کم نظیر است

منطقه خلیج فارس حدود 60 درصد از منابع نفتی شناخته شده جهان (715 میلیون بشکه نفت) و حدود 45 درصد (2500 تریلیون فوت مکعب) از کل ذخایر جهانی گاز را دارا است.

منطقه خلیج فارس یکی از پرپتانسیل‌ترین حوضه‌های نفت و گاز دنیا به شمار می‌رود و با وجود کشف منابع عظیم هیدروکربنی در این ناحیه، هنوز این منطقه پتانسیل بالایی از نقطه نظر تجمعات نفت و گاز را داراست.

سهولت استخراج، هزینه پایین تولید، سهولت حمل‌ونقل، توان بالای تولید چاه‌ها و امکان کشف ذخایر جدید وسیع در این منطقه در مقایسه با سایر مناطق جهان از مزایای این منطقه است.

مطالعاتی که تاکنون انجام شده محدود به چند چاه و یا یک میدان بوده و تاکنون در این سطح و با این وسعت و اهداف چنین مطالعه‌ای انجام نشده است. از طرفی بسیاری از میادین در حوضه مشترک خلیج فارس واقع شده است که ضرورت شناسایی اهداف اکتشافی از این نظر هم بسیار حائز اهمیت است.

در سال 2005 در آلاسکا طرحی مشابه مروارید خلیج فارس انجام شد ولی درآن طرح وسعت آن منطقه به اندازه و حجم پتانسیل منابع هیدروکربوری و اطلاعات میدان و چاه خلیج فارس نبوده است. در حالی که در طرح مروارید خلیج فارس مطالعه 450 چاه که تاکنون حفاری شده است، تا اعماق 5000 متری با جدیدترین متدهای روز دنیا بررسی خواهند شد.

روند اجرای طرح مروارید خلیج فارس

با اختیار داشتن چنین اطلاعات ارزشمندی می‌توان، نواحی که دارای ریسک اکتشافی کمتری است و احتمال وجود منابع هیدروکربوری در آن بیشتر است را مورد شناسایی قرار داد.

بنابراین با تکنیک‌هایی مانند مدلسازی سه بعدی می‌توان علاوه بر رساندن میزان ریسک شناسایی ذخایر هیدروکربوری به حداقل، از لحاظ مالی نیز صرفه‌جویی قابل توجهی انجام داد. زیرا با استفاده از شیوه‌های مرسوم اکتشاف هزینه زیادی صرف می‌شد و در صورت کشف نشدن منبع جدید تمامی این هزینه‌ها به هدر می‌رفت.

مدل‌سازی سیستم‌های نفتی خلیج فارس و دریای عمان (طرح مروارید خلیج فارس) که با شبکه‌سازی انجام شده، مبتنی بر مطالعات زمین شناسی، ژئوشیمی و مطالعات سه‌ بعدی است.

بخش مدلسازی با همکاری شرکت شلمبرژه و اساتید مجرب داخلی در حال انجام است. همچین از نقطه نظر یکپارچگی با توجه به تعداد تخصص‌های مورد نیاز در این طرح مانند زمین شناسی ساختمانی، پتروفیزیک و… یک طرح چند رشته‌ای محسوب می‌شود بنابراین یکپارچگی اطلاعات که با هدف یافتن اکتشافی جدید انجام می‌شود؛ از آخرین متدولوژی روز که با در کنار هم قرار گرفتن تخصص‌های مختلف شکل می‌گیرد انجام می‌شود.

نتیجه فعالیت به صورت شبکه‌ای خواهد بود که مناطق دارای شانس موفقیت از بیشترین میزان به کمترین، در ذخایر هیدروکربوری اعم از منابع گازی و نفتی به صورت جداگانه شناسایی و طبقه‌بندی خواهند شد.

توانمندسازی نیروی انسانی در قالب انتقال تکنولوژی

در طرح مروارید خلیج فارس در قالب آموزش حین کار، دانش مدلسازی سه بعدی روز دنیا به متخصصان داخلی منتقل خواهد شد. در مذاکرات انجام شده با شرکت‌های مطرح مدلسازی، مقرر شد که جدیدترین دانش در این حوزه به پژوهشگران کشورمان انتقال یابد.

در واقع اجرای طرح مروارید خلیج فارس به عنوان فرصتی مناسب برای ارتقای دانش پژوهشگران داخلی خصوصا مدلسازی سه بعدی نگریسته شود. بنابراین امکان کارکردن مستقل بدون وابستگی به دانش خارجی، در اثنای اجرای این پروژه به دست خواهد آمد به طوری که در انتهای این طرح دانش مدلسازی سه بعدی میادین نفتی در کشور بومی‌سازی می‌شود.

183 هزار و 500 کیلومتر مربع وسعت مطالعات طرح مروارید خلیج فارس

مطالعات طرح مروارید خلیج فارس وسعتی برابر 183 هزار و 500 کیلومترمربع شامل 80 ساختمان، 17 میدان و 490 چاه نفت و گاز دارد و در نوع خود به لحاظ بزرگی و مقیاس کم‌نظیر است.

نتایج این طرح ضمن تعیین سیستم‌های نفت و گاز، شناسایی ذخایر اکتشافی آتی و توسعه میادین هیدروکربنی را امکان‌پذیر خواهد نمود و از نظر اقتصادی دستاوردهای طرح مروارید خلیج فارس تاثیر بسزایی در اکتشاف منابع هیدروکربنی و افزایش تولید و به تبع آن رونق اقتصادی کشور خواهد داشت.