دانش نفت: دانش فنی ساخت ژل‌های پلیمری مورد استفاده در مدیریت آب مخزن و پس از آن ازدیاد برداشت از مخازن نفتی ثبت ملی شد و فرآیند ثبت بین‌المللی دانش فنی این مواد نیز، در حال انجام است.
رئیس پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت تصریح كرد: دانش فنی ژل نانو كامپوزیت متناسب با شرایط مخازن نفتی كشور در مدت پنج سال به دست آمد و فرآیند ثبت بین‌المللی دانش فنی این مواد در حال انجام است. محمود همتی با بیان این كه هم اكنون ازدیاد برداشت از مخازن (EOR) و بهبود روش‌های برداشت (IOR) به روش‌های مختلف انجام می‌شود، افزود: برداشت از مخازن نفتی در سه مرحله برداشت اولیه به میزان حدود 20 تا 50 درصد با استفاده از نیروی طبیعی مخزن، برداشت ثانویه به میزان حدود 30 درصد با استفاده از روش‌های تزریق آب و گاز و برداشت ثالثیه برای استخراج نفت خام باقی مانده به روش حرارتی (احتراق در چاه یا تزریق آب داغ)، مواد شیمیایی (محلول‌های پلیمری) و روش‌های امتزاجی (استفاده از گاز CO2) انجام می‌شود، به گفته وی، هم اكنون بیشتر مخازن نفتی ایران در وضعیت برداشت ثانویه قرار دارند. رئیس پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت درباره فعالیت‌های انجام شده در این پژوهشكده در زمینه ازدیاد برداشت و مدیریت آب مخزن گفت: پس از تولید و برداشت اولیه از مخازن، ضروری است به میزان مشخصی آب یا گاز با هدف افزایش برداشت، به مخزن تزریق و روند حركت سیال داخل مخزن كنترل شود.
تشریح كاربرد ژل در مدیریت آب مخازن نفتی
رئیس پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر پژهشگاه صنعت نفت درباره روند اجرای پروژه‌های مدیریت آب مخزن گفت: اگر مقدار تولید آب از چاه به دلیل شكاف طبیعی مخزن یا افزایش تزریق آب برای ازدیاد برداشت افزایش یابد و چاه به مرحله آب‌دهی برسد و این مسئله سبب بالا رفتن واتركات چاه شود، در این حالت، تأسیسات روزمینی (سطح‌الارضی) قادر به جداسازی آب از نفت نیست و باید پس از شناسایی منشأ شكاف‌ها، از ژل‌ها یا روش‌های دیگر برای مدیریت آب مخزن با استفاده از ژل پوشیده و در نتیجه از افزایش بالا آمدن بیش از اندازه آب در مخازن جلوگیری می‌شود. به گفته وی، این ژل متناسب با شرایط مخازن كشور در برابر دما تا حدود 90 درجه سانتیگراد و شوری 260 هزار پی پی ام مقاوم است و نسبت به نمونه‌های مشابه خارجی از پایداری بیشتری برخوردارند. رئیس پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت یادآور شد: پیش از این، از سیمان، كلسیم كربنات، پكرها برای مدیریت آب مخازن استفاده می‌شد، ولی استفاده از ژل در مقایسه با دیگر روش‌ها، بهتر و مقاوم‌تر است. وی گفت: از مدت‌ها پیش، پروژه هایی در زمینه هیدروژول‌های نانو كامپوزیتی در این پژوهشكده تعریف و اجرا و ژل مورد نظر نیز ساخته شد، همچنین با همكاری پژوهشكده مهندسی نفت، ارزیابی آزمایشگاهی این ژل انجام و مقرر شد در یكی از چاه‌های نفتی مورد استفاده قرار گیرد. همتی یادآور شد: ژل‌های به كار رفته باید از استحكام، پایداری و عمق نفوذ بالا برخوردار باشند و بین درصد جذب آب و سایر پارامترهای یاد شده، رابطه بهینه و منطقی وجود داشته باشد. وی درباره پروژه‌های تحقیقاتی انجام شده در پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر در زمینه كاربرد پلیمرها در مدیریت آب مخازن نفتی گفت:طراحی و كاربرد ژل پلیمر در تعدیل مخروطی شدن آب سازند در چاه شماره 13 آب تیمور، تهیه مدل آزمایشگاهی و تجهیزات مورد نیاز برای بررسی حركت مخروطی آب در حضور ژل پلیمر، تهیه و سنتز ژل پلیمر مناسب برای تعدیل مشكل مخروطی شدن آب میدان اهواز آسماری از جمله پروژه‌های آزمایشگاهی انجام شده در این زمینه است. رئیس پژوهشكده علوم و تكنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت گفت: هم اكنون پروژه‌ای به صورت مشترك میان پژوهشكده پلیمر و پژوهشكده مهندسی نفت و شركت‌های اروندان، مناطق نفت مركزی و فلات قاره با هدف افزایش راندمان برداشت از مخازن با استفاده از مواد پلیمری در حال اجرا یا برنامه‌ریزی است. همتی درباره پروژه‌های انجام شده در حوزه انتقال فرآورده‌های نفتی گفت: ساخت عامل پلیمری كاهنده نیروی اصطكاك سیال (نیروی درگ موسوم به DRA مورد استفاده در خطوط انتقال مواد نفتی، ساخت افزودنی‌های پلیمری كاهنده نقطه ریزش برای بهبود جریان نفت خام‌های واكسی، طراحی و ساخت دسپرسنت‌ها (پراكنده‌كننده‌ها) و بازدارنده‌های پلیمری از جمله پروژه‌هایی است كه در (پروپوزال) اجرای این طرح‌ها به بخش‌های مختلف صنعت نفت، از جمله شركت ملی نفت ایران برای اجرا ارسال شده است.
