موفقیتی دیگر برای پژوهشگاه صنعت نفت رقم خورد
دستگاه ارزیابی تزریق سیال‌های پلیمری، برتر از نمونه خارجی
دستگاه ارزیابی تزریق سیال‌های پلیمـری در مدل مغزه تحت فشار، تا محدوده 12 هزار psi و دمای حدود 200 درجه سانتی‌گراد، از سوی متخصصان پژوهشگاه صنعت نفت ساخته شد.
این دستگاه چندمنظوره، می‌تواند شرایط لازم را از نظر دما، فشار و سرعت تزریق سیال‌های پلیمری بر نگه‌دارنده مغزه و بستر شنی، به عنوان مدل‌های شبیه‌سازی شده مخزن نفتی و حفاری چاه، ایجاد کند. از این رو، بازده تزریق سیال‌های پایه آبی و گازی حاوی افزودنی‌های پلیمری در مغزه به منظور مطالعات و بررسی خسارت بر سازند و افزایش ضریب برداشت نفت تعیین می‌شود.
کارشناس پژوهشکده علوم و تکنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت در گفت‌وگو با خبرنگار مشعل، با بیان این که قسمت‌های اصلی این دستگاه از سامانه‌های مختلف نگه‌دارنده مغزه، کنترل‌کننده‌های دما و فشار، پمپ‌های تزریق، سامانه‌های انتقال‌دهنده، ثبت اطلاعات و نزم‌افزار مربوطه تشکیل شده است، گفت: «از جمله ویژگی مهم این دستگاه منحصر به‌فرد بودن سامانه ارزیابی مغزه با رویکرد حفاری، نحوه ساخت، نرم‌افزار ثبت و کنترل دستگاه است.»
دکتر سید‌علیرضا خوش‌نیت، انگیزه اصلی ساخت این دستگاه را ضرورت استفاده از آن در پروژه‌های جاری گروه پژوهشی کاربرد پلیمرها در صنایع نفت اعلام کرد و افزود: «بیش از 10 سال است که این پژوهشکده بخشی از برنامه تحقیقاتی خود را در حوزه بالادستی نفت با هدف ساخت، فرمولاسیون و توسعه کاربرد پلیمرها برای صنعت بالادستی، به‌ویژه در حوزه‌های ارتقای خواص سیال و سیمان حفاری، جلوگیری از تولید آب ناخواسته از مخازن نفتی، ازدیاد برداشت نفت، افزایش تولید و بهره‌برداری متمرکز کرده است.»
به گفته وی، طی این سال‌ها طرح‌ها و پروژه‌های متعددی با موفقیت به پایان سیده که نتایج ارزشمندی در تحقیق ایده‌های جدید، در مقیاس‌های آزمایشگاهی نیمه‌صنعتی و صنعتی به دنبال داشته است.
کارشناس پژوهشکده علوم و تکنولوژی پلیمر پژوهشگاه صنعت نفت، با اشاره به این که ایده ساخت این دستگاه طوری طراحی شده که نظیر خارجی آن وجود ندارد، افزود: «در طراحی و ساخت این دستگاه با شناسایی افراد متخصص و مشارکت جدی آنها، از تمام ظرفیت‌ها و توانمندی‌های سازندگان داخلی استفاده‌شده است.»
به گفته خوش‌نیت، با وجود مشکلات زیاد و تجربه اولیه در این فرایند، بر نحوه طراحی و ساخت آن اشراف کامل داریم، به طوری که این موضوع، زمینه‌ساز ایجاد تغییرات و توسعه آن، برای اهداف و کارایی‌های دیگر شده است.
وی یادآور شد: «این دستگاه کاربردهای متعددی در یک مجموعه دارد و هزینه ساخت آن، یک دهم ساخت دستگاه مشابه خارجی، آن هم با یک کاربرد، است.
خوش‌نیت اضافه کرد: «این دستگاه، با تلاش جمعی از کارکنان گروه کاربرد پلیمرها در صنایع نفت، در پژوهشکده پلیمر و همچنین حمایت کارکنان واحدهای کترل پروژه، ایمنی و معاونت پشتیبانی، تدارکات و مالی، طراحی و ساخته شده است.»
ارتقای دستگاه در حوزه ازدیاد برداشت
کارشناس پژوهشکده صنعت نفت، ضمن تشریح پروژه‌های جاری این پژوهشکده به ارتقای دستگاه ارزیابی تزریق سیال‌های پلیمری در مغزه برای استفاده در حوزه ازدیاد برداشت با روش‌های جدید، به‌کارگیری پلیمرهای مناسب در افزایش جریان‌پذیری نفت و شل‌های تحت فشار بالا اشاره کرد و افزود: با ارتقای این دستگاه، ضمن افزایش کارایی آن برای اجرای پروژه‌های محوله، به علت نیاز نداشتن به تأمین دستگاه‌های مشابه، در این زمینه صرفه‌جویی قابل توجهی خواهد شد.
وی با بیان این که نگاه این مجموعه، داخلی‌سـازی فن‌آوری‌های نوین در عرصه مهندسی پلیمر و به‌کارگیری آنها در توسعـه صنعت نفت است، افزود: «به عنوان نمونه، تمرکز اصلی در بیشتر پروژه‌های پیشنهادی، استفـاده از مواد و فناوری‌های پلیمری است کـه در دیگر صنایع، به غیر از صنعت نفت رایج و متداول است و بـا توجه به تولیـدات داخلی آنها سعی شده است با تغییر و اصلاح شیمیایی یا فیزیکی، کاربرد آنها برای استفـاده در صنعت نفت گسترش یابد.»
خوش‌نیت با تأکید بر این که مزیت این روش، کاهش سرمایه‌گذاری‌های کلان برای ایجاد فناوری است، تصریح کرد: «با گسترش فضای کاربردی، ن
بخش قابل توجهی از نیازهای صنعت برآورده خواهد شد. ضمن آن که، جلب توجه مدیران و صاحبان صنعت به این تفکر بسیار دشوار بوده است، به طوری که تلاش زیادی شده تا رضایت آنها برای انجام پروژه‌های مبتنی بر مهندسی پلیمر در صنعت بالادستی جلب شود.»
وی اظهار داشت: «در مسیر فعالیت‌های این مجموعه، همواره تلاش شده تا تمام دانش طراحی و ساخت بر پایه توانمندی‌های پژوهشگاه و شرکت‌های داخلی صورت گیرد.»
وی ضمن پیشنهاد اجرای قوانین و مقررات ساده‌تر برای انجام چنین پروژه‌هایی از سوی پژوهشگاه صنعت نفت، افزود: «انتظار است که واحدهای پشتیبانی، روند جلب مشارکت افراد و شرکت‌های باتجربه را برای طراحی و ساخت دستگاه‌های مشابه آسان‌تر کنند.»
خوش‌نیت، با اشاره به این که ساخت این دستگاه، نمونه‌ای از تحقق شعار سال جاری است، خاطرنشان کرد: «امیدواریم با گسترش زیرساخت‌های آزمایشگاهی، توان داخلی برای اجرای پروژه‌ها و طرح‌های پژوهشی در مرز دانش ارتقا یابد.»
