براساس بررسی‌های انجام شده، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از مسائل حفاظت صنعتی و خوردگی، آثار قابل توجهی بر اقتصاد کشور دارد که این خسارت‌ها در حوزه‌های نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع شیمیایی، سازه‌های زیربنایی، حمل و نقل و صنایع نظامی بیش از سایر بخش‌هاست. در این میان علاوه بر هزینه‌های اقتصادی فراوان، نباید از بحث خسارت‌های جانی به راحتی عبور کرد که بی‌شک یکی از دلایل اصلی آن بحث حفاظت صنعتی و معضل «خوردگی» است.
پژوهشکده حفاظت صنعتی پژوهشگاه صنعت نفت، با سابقه حدود50 سال و با در اختیار داشتن تخصص‌های مختلف در این حوزه، نقش برجسته‌ای در صنایع مختلف کشور از جمله نفت، گاز و پتروشیمی ایفا می‌کند. یکی از طرح‌های پژوهشی در دست اقدام از سوی این پژوهشکده، طرح «ساماندهی وضعیت رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی سطوح آتمسفریک تأسیسات پالایشگاههای گاز» است که با همکاری پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز انجام می‌شود. مسوول طرح ساماندهی وضعیت رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی سطوح آتمسفریک تأسیسات پالایشگاههای گاز در این باره گفت: «در بازدیدهای انجام شده از تأسیسات صنایع مختلف نفت، گاز و پتروشیمی طی سال‌های گذشته، وضعیت نامناسب رنگ‌ها و تخریب زودهنگام سامانه‌های پوششی کاملاً مشهود بود، به طوری که در مواردی حتی در کمتر از 6 ماه، رنگ‌ها دچار عارضه شده بودند، در حالی که برای رنگ‌های صنعتی، طول عمر متوسط، حدود 10 سال در نظر گرفته می‌شود.»
غلامرضا شادبختی اظهار داشت: «در چنین شرایطی، زمینه خوردگی تأسیسات فراهم می‌شود، از این رو تکرار عملیات رنگ‌آمیزی که بسیار پرهزینه است، ضرورت پیدا می‌کند، به عنوان نمونه، هزینه رنگ‌آمیزی سطح خارجی یک مخزن یک میلیون بشکه‌ای به همراه کف و یک متر دیواره داخلی آن، حدود 600 میلیون تومان برآورد شده است.»
وی با بیان این که حدود 30 درصد رنگ‌های مصرفی را حلال‌های صنعتی – که اغلب شامل هیدروکربورهای آروماتیک است- تشکیل می‌دهند، افزود: «تکرار عملیـات رنگ‌آمیزی، باعث افزایش آلودگی محیط زیست می‌شود، از این رو در این شرایط، توقف کار یـا کاهش تولید اجتناب‌ناپذیر است که این امر، ضرر و زیان مضاعفی را در پی خواهد داشت.» شادبختی تصریح کرد: «با توجه به موارد یادشده، متخصصان پژوهشگاه صنعت نفت با ارائه طرحی، رفع معضلات موجود و ساماندهی وضعیت رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی تأسیسات پالایشگاههای گاز را در دستور کار قرار دادند.» به گفته وی، انجام این طرح، از تخریب ناشی از خوردگی تأسیسات پالایشگاههای گاز جلوگیری خواهد کرد، چرا که در بین روش‌هایی که برای جلوگیری یا کاهش خوردگی استفاده می‌شود، عملیات رنگ‌آمیزی نقش ممتازی دارد و براساس منابع و مستندات موجود، این روش در بین متدهای محافظتی، تا 35 درصد از خوردگی تأسیسات پالایشگاههای گاز جلوگیری می‌کند.»
شادبختی ادامه داد: «در فاز صفر این طرح، طی بازدید از تمامی پالایشگاههای گاز، وضعیت رنگ‌های سطوح آتمسفریک تأسیسات آنها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که به انتخاب نامناسب سامانه‌های پوششی، تولید نامطلوب، کنترل نشدن کیفیت رنگ‌ها، استفاده از پیمانکاران ضعیف و در نتیجه آماده‌سازی و رنگ‌آمیزی غیر فنی، نبود بازرسی مناسب و به موقع در برخی موارد نبود دید فنی مدیریتی، موجب عملکرد ضعیف سامانه‌های پوششی شده است.» به گفته وی، 2 پالایشگاه با شرایط جوی متفاوت به عنوان پالایشگاه هدف، برای ادامه فعالیت‌های طرح تعیین شد که در نهایت و براساس نظر مسوولان شرکت ملی گاز، پالایشگاههای پارس جنوبی، پارسیان، ایلام، سرخون و قشم به منظور انجام طرح پژوهشی ساماندهی وضعیت رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی سطوح آتمسفریک پالایشگاههای گاز انتخاب شدند. شادبختی با اشاره به این که طرح در قالب 3 پروژه اجرا می‌شود، اظهار داشت: «در پروژه نخست که اطلاعات رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی سطوح آتمسفریک پالایشگاههای مورد نظر تهیه و تدوین می‌شود، رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی تأسیسات، طبقه‌بندی محیطی پالایشگاه‌ها و دلایل تخریب زودهنگام رنگ‌ها در محل اتصالات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
وی انتخاب رنگ‌ها و سامانه‌های پوششی مناسب برای سطوح آتمسفریک پالایشگاههای مورد نظر را پروژه دوم عنوان کرد و افزود: «در این بخش، پس از تعیین عوامل مؤثر بر انتخاب و عملکرد مناسب رنگ‌ها، فاکتورهای مؤثر بر کیفیت مطلوب آماده‌سازی مورد بررسی قرار می‌گیرد ضوابط تأیید صلاحیت پیمانکاران اجرای عملیات، تعیین می‌شود، همچنین ضمن ارائه مشاوره و نظارت بر حسن اجرای عملیات، دستور عمل‌های مربوط به آزمایش‌ها، آماده‌سازی، رنگ‌آمیزی و بازرسی تدوین خواهد شد.»
شادبختی با بیان این که پروژه سوم این طرح تدوین نرم‌افزار جمع‌آوری و تحلیل بانک اطلاعات سامانه‌های پوششی سطوح خارجی پالایشگاههای گاز است، گفت: «با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده از سوابق اسناد موجود پالایشگاه‌ها، نتایج حاصل از بررسی‌های انجام شده و پیشنهادات ارائه شده، نرم‌افزار بانک اطلاعاتی ارائه خواهد شد.» وی با اعلام این که پروژه نخست این طرح، از اواخر سال گذشته آغاز شده، پیش‌بینی برای اتمام آن را اوایل سال 92 دانست و افزود: «طی این مدت، ضمن بررسی وضعیت رنگ‌های تأسیسات آتمسفریک پالایشگاه‌ها، نوع و میزان عوارض مشخص شده و دلایل ایجاد آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
شادبختی گفت: «با توجه به این که شرایط محیطی در تعیین سامانه‌های پوششی نقش کلیدی دارد، از این رو طبقه‌بندی محیطی پالایشگاه‌ها، براساس استاندارد ISO9223 صورت خواهد گرفت.»
