تهران- هماهنگ‌کننده طرح پالایشگاه گاز ملی از راه‌اندازی پالایشگاه گاز با دانش فنی ایرانی خبر داد و گفت: لیسانس این پالایشگاه و تمامی دانش فنی به‌کار رفته در آن متعلق به پژوهشگاه صنعت نفت بوده و تحت نظر این مجموعه نصب و راه‌اندازی خواهد شد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، محمود خاکپور روز چهارشنبه در نشست خبری که در محل پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، افزود: در ساخت پالایشگاه گاز با نشان ملی، به طور یقین تجهیزاتی به‌کار می‌رود که در داخل ساخته نمی‌شود و این امری کاملاً طبیعی است، زیرا ساخت برخی از قطعات در داخل از منظر اقتصادی به صرفه و صلاح نیست.
وی در ادامه بیان داشت: با این حال در پروژه پالایشگاه گاز با نشان ملی عمده تجهیزات و قطعات از سوی تولیدکنندگان داخلی تولید و ساخته خواهد شد.
وی تأکید کرد: دانش و فناوری ساخت این پالایشگاه به طور کامل در کشور وجود دارد و حال وقت آن رسیده که این توان در مرحله عمل و در واقعیت به نمایش گذاشته شود. از این پس هیچ پالایشگاه گازی در کشور نباید از لیسانس خارجی استفاده کند.
وی در خصوص نحوه اجرای این طرح گفت: هم اکنون در مراحل اولیه اجرای این پروژه ملی هستیم و طرح کلی و شمـاتیک آن را ترسیم کرده‌ایم. برآورده‌های اولیـه را انجام داده و به این نتیجه رسیـدیم که از نظـر دانش فنی صنعت کشور به این حد از بلـوغ رسیده است کـه این پالایشگاه را طـراحی و عمده قطعـات مورد نیـاز آن را در داخل تولید کند.
وی ادامه داد: مـذاکرات اولیه و تفاهم‌نامه‌های مقدماتی میان کارفرما و پیمانکار اصلی انجام شده و همانطور که بیان شد، قرارگاه خاتم پیمانکار اصلی اجرای این پروژه خواهد بود و پژوهشگاه نقش تأمین‌کننده دانش فنی را ایفا می‌کند.
وضعیت اجرایی پروژه و محل دقیق ساخت این پالایشگاه
وی اظهار داشت: محل ساخت و اجرای این پالایشگاه در جوار میدان‌های گازی هالگان و سفیدباغون در استان فارس خواهد بود و تا به امروز ساختار اجرایی طرح نهایی شده است. تفاهم‌های اولیه برای انعقاد قرارداد EPCF (مهندسی، تأمین کالا، ساخت و تأمین مالی) میان شرکت نفت مناطق مرکزی و قرارگاه خاتم الانبیا به‌دست آمده است.
خاکپور اظهـار داشت: روزانه 20 میلیـون متر مکعب گاز ترش وارد پالایشگـاه‌های یاد شـده می‌شود که از آن 20 میلیون متر مکعب گاز شیرین، 14 هزار بشکه مایعات گازی و 50 تن گوگرد استحصال می‌شود.
خاکپور ادامه داد: البته پژوهشگاه در کنار این طرح اهداف بلندمدتی دارد و در ارتقای سطح دانش کشور در این حوزه از بسیاری مؤسسات آموزشی و علمی با مرکزیت دانشگاه امیرکبیر و همچنین مجموعه‌ای از شرکتهای توانمند داخلی استفاده خواهد کرد.
به گفته وی، پژوهشگاه صنعـت نفت در حکم صاحب لیسانس ایـن طرح، بر کلیـت آن نظارت دارد. این طرح از نظر پژوهشگاه و بسیاری از کارشناسان، پروژه‌ای کم ریسک خواهد بود زیرا لیسـانس تمامی بخش‌های مختلف آن که سابق از سوی شرکتهای بزرگ و معتبر خارجی فراهم می‌شد، هم اکنون از سوی پژوهشگاه صنعت نفت ارائه خواهد شد.
تأثیر اجرای پروژه از سوی شرکتهای توانمند داخلی
هماهنگ‌کننده طرح پالایشگاه گاز ملی تصریح کرد: اجرای این پروژه در صنعت نفت تأثیر بسیار چشمگیری خواهد داشت، زیرا صنعت نفت ایران از صاحب لیسانس ایرانی راضی‌تر خواهد بود تا از فعالیت لایسنسور خارجی، تجربه‌های گذشته نیز این را به خوبی نشان داده است. رفتار صاحب لیسانس خارجی با رفتار صاحب لیسانس ایرانی کاملاً متفاوت است.
خاکپور در بیان این تفاوت رفتار گفت: در یکی از مجتمع‌ها نخستین واحدهای تحت لیسانس ایرانی از سوی پژوهشگاه طراحی، نصب و راه‌ندازی شد اما به دلیل تغییر خوراک یکی از این واحدها با مشکلاتی مواجه شد که خروجی آن با آنچه مورد نظر مجتمع بود، تطابق نداشت.
وی در ادامه بیان داشت: اگرچه از نظر قانونی مسوولیتی متوجه پژوهشگاه نبود، اما اصلاح کار را پذیرفت و بدون کوچک‌ترین هزینه، در کوتاه‌ترین زمان مشکل را برطرف کرد. حال اگر صـاحب لیسانس خارجی مسوولیت ایـن پروژه را برعهده داشت، در بـروز این نقص فنی مسوولیتی قبول نمی‌کـرد و اگر برای رفع ایـن نقص فنی اعلام آمادگی می‌کرد، هزینه گزافی در قبال آن از صنعت دریافت می‌کرد. صاحب لیسانس ایرانی هیچ‌گاه مشتری خود را تنها نمی‌گذارد.
توان متخصصان ایرانی در اجرای این پروژه
وی در خصوص توانمندی متخصصان داخلی در اجرای پروژه یاد شده گفت: برای پاسخ به این موضوع باید به پـروژه‌های انجام شده در سال‌های قبل توجه کنیم و بهتـرین مثال برای آن طرح توسعه پالایشگاه شازند اراک است. در اجرای واحد ایزومر پالایشگاه شازند اراک به غیر از کمپرسورها و ابزار دقیق بسیاری از تجهیزات توسط کارخانه‌های صنعتی داخلی از جمله اراک ساخته شد.
خاکپور گفت: حدود 80 درصد تجهیزات به‌کار رفته در پالایشگاه یاد شده ایرانی است که به طور حتم با توجه به توان موجود در کشور در پالایشگاه گاز، این اعداد به طور احتمالی به حدود 90 درصد خواهد رسید، زیرا هم اکنون تعامل خوبی بین وزارت نفت و سازندگان صنایع به‌وجود آمده است.
هماهنگ‌کننده طرح پالایشگاه گاز ملی تأکید کرد: صنعت نفت صنعتی کلیدی و بسیار حساس است که اقتصاد و کیفیت در آن حرف اول را می‌زند و همه فعالیت‌های مربوط به این طرح در چارچوب استانداردهای ویژه و معتبر بین‌المللی و جهانی انجام می‌پذیرد.
وی با اشاره به این که صنعت نفت با صنعت خودرو، تفاوت‌های اساسی شکلی و ماهوی دارد، ادامه داد: برای مثال قطعه یا وسیله‌ای که در صنعت گاز طراحی و تولید می‌شود، به دلیل اهمیت و خاص بودن این صنعت، اگر با استانداردهای بین‌المللی مطابقت نداشته باشد، از رده خارج شده و در صنعت نفت وارد نخواهد شد و این نکته اساسی در تفاوت این صنعت با صنعت خودرو است.
به گفته خاکپور، در اینجا اگر از توان داخل سخن می‌گوییم، به این معنا است که نخستین اصل در این زمینه، حاکمیت نگـاه اقتصادی است. همچنین باید به این موضوع تـوجه کرد که تولید در صنعت نفت باید در راستای صـادرات باشد و نه فقط تأمین نیاز داخل و این یعنی توجه بـه الزامات تجاری جهانی. صنعت نفت صنعتی جهانی و استـانداردهای آن نیز جهانی است. در هـر شرایطی اگر جنس داخلی بی‌کیفیت به صنعت عرضه شود، از این صنعـت رانده خواهد شد، زیرا صدمات آن بسیـار بالا بوده و باعث خسارات زیـاد به صنعت نفت و در نهایت اقتصاد کشور خواهد شد.
وی بیـان داشت: در صنعت نفت تمامی تولیدکننـدگان از پایین‌ترین تا بالاترین رده مجبور به تولید کالای با کیفیت هستند. سخن اصلی در این است که ما طی صد سال گذشته، هزینه‌های بسیار گزافی برای خرید لیسانس‌ها و تجهیـزات به دیگران پرداخت کردیم. حال وقت آن رسیده است که این هـزینه یـا حداقل بخشی از آن را در مسیر کمک به تولید ملی قرار دهیم.
وی گفت: صنعت نفت به دو بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم می‌شود. در بخش نرم‌افزاری اعلام کرده‌ایم که پژوهشگاه توان تولید دانش هر فرایندی را که یک بار به ایران وارد شده است، را دارد.
خاکپور ادامه داد: در بخش سخت‌افزاری نیز که در دست سازندگان داخلی است، اقدامات بزرگی انجام شده و شرکتهای داخلی در ساخت قطعات و تجهیزات به پیشرفت‌های بزرگی نائل شده‌اند
برنامه‌های سال جاری
وی در خصوص برنامه‌های سال جاری گفت: ایده جدید پژوهشکده گاز در سال جاری فعالیت در زمینه بومی و تجاری‌سازی فناوری تولید گاز طبیعی مایع شده (ال.ان.جی) و مینی ال.ان.جی در کشور است.
وی ابراز امیدواری کرد با حمایت مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران و مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی صادرات از ایران، بتوانیم در سال تولید ملی برنامه بومی‌سازی این فناوری را در کشور کلید بزنیم و در سال‌های آتی به مرحله تجاری‌سازی برسانیم.
وی گفت: با توجه به حجم ذخایر گاز ایران و شرایط بین‌المللی، امیدواریم در گام نخست دانش فنی صنعت فناوری ال.ان.جی و مینی ال.ان.جی را کسب کرده و در مرحله بعد آن را تجاری کنیم.
خاکپور تفاوت این پروژه با پروژه پالایشگاه ملی را در دو مرحله‌ای بودن آن عنوان کرد و افزود: این فناوری بسیار پیچیده و خاص است و تنها کشورهای معدودی در جهان به آن دست یافته‌اند. بنابراین پروژه برخلاف طرح پالایشگاه گاز ملی، بسیار مکانیکی و وابسته به تجهیزات است و نقشه راه خاصی برای توسعه بومی این فناوری واین پروژه در نظر گرفته شده است.
وی در ادامه بیان داشت: نقشه راه این است که ابتدا طراحی بنیادی واحد نمونه‌ای را انجام می‌دهیم و متعاقب آن، پژوهشگاه با شرکت ملی صادرات گاز ایران که دانش و تجربه بسیار خوبی در این زمینه دارد، همکاری می‌کند.
وی تصریح کرد: ویـژگی طرح یاد شده به گونه‌ای است که در طراحی اولیه، تمامی طـرف‌ها با هم و در کنار هم حرکت می‌کنند به این معنا که طراحان این کارخانه بزرگ مرحله به مرحله به پیش می‌روند و در این مسیر، تولیدکنندگان داخل را در کنار خود دارند. به طوری که در هر مرحله توانایی بخش داخل در ساخت و تولید تجهیزات مورد نیاز بررسی و اگر شرکتهای داخلی در زمینه تولید تجهیزات یا قطعه‌ای ناتوان بودند، بحث واردات این قطعات مطرح می‌شود.
وی در ادامه افزود: واردات از کدام کشور و با چه مبلغی، موضوعی است که باید ضمن طراحی به این پرسش‌ها پاسخ داده شود و این همان ویژگی چندجانبه بودن این طرح است که برای نخستین بار این گونه اجرا می‌شود. در این زمینه بحث مهمی وجود دارد که نشأت گرفته از راهبرد انرژی کشور است.
وی با این پرسش سخنان خود را ادامه داد: قطر مهم‌ترین کشور در تولید ال.ان.جی است که بخش قابل توجه آن را از ذخایر مشترک پارس جنوبی استحصال می‌کند، در ابتدای شروع به فعالیت در پارس جنوبی این بحث مطرح شد که آیا ایران هم مانند قطر به دنبال تولید و صدور ال.ان.جی باشد یا با بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلتیک خود به دنبال احداث خط لوله و صدور گاز از این طریق به اروپا باشد. حال بعد از یک دهه اجرای روش دوم و احداث خطوط لوله مختلف از جمله خط لوله صلح، حرکت در مسیر تولید ال.ان.جی نوعی عقب‌گرد نخواهد بود؟
وی گفت: پاسخ این است که خیر، یکی از گزینه‌های انتخاب شده برای ایران، احداث خط لوله است که بسیار مناسب است. فناوری آن را داریم. برای کشور اشتغال ایجاد می‌کند و موقعیت ژئوپلتیک ایران نیز اجرای این سیاست را منطقی می‌کند. با این حال براساس یک ضرب‌المثل، آدم عاقل هیچ وقت تخم‌های خود را در یک سبد نمی‌چیند، بهتر است ایران در سیاست انرژی به دنبال ایجاد تنوع در تولید انرژی باشد.
