راهبردي بودن پژوهش و فناوري از منظر كاهش تهديد اهميت بسزايي دارد، بدين معني كه هر چقدر بتوانيم ستاده‌‌هاي خام را از برداشت منابع طبيعي كم كنيم و روند را به سوي ايجاد ارزش افزوده سوق دهيم آنگاه تهديد شركت‌هاي صاحب فناوري به حداقل مي‌رسد و اين تنها از مسير تحقيق و توسعه ميسر است.
امير عباس حسيني، معاون فناوري و روابط بين الملل پژوهشگاه صنعت در گفتگو با بخش خبر واحد ارتباطات، با تحليل نقش راهبردي پژوهش و فناوري در صنعت نفت گفت: اهميت اوليه اين موضوع در عرصه جهاني مرتبط با صاحبان فناوري در عرصه انرژي مخصوصا نفت و گاز صاحبان اين ماده خام است، همانطور كه اسامي معروفي را مي‌توان در دنيا نام برد كه از راه توسعه فناوري صاحب ميادين و منابع خام كشورهاي در حال توسعه نيز شده اند.
معاون فناوري و روابط بين الملل پژوهشگاه صنعت با بيان اين‌كه در اغلب كشورهاي در حال توسعه صاحب منابع فسيلي، صنعت نفت پيشران محسوب مي‌شود گفت: صنعتي كه موتور محرك اقتصادي كشور است بايد قابليت‌هاي فناورانه را در خود ارتقاء دهد.
اين مقام مسئول با اشاره به جايگاه ايران به عنوان دارنده مقام اول در مجموع ذخاير نفت و گاز متعارف در دنيا گفت: با توجه به اين جايگاه بايد در حوزه توسعه فناوري‌ها نيز در بين مدعيان جهاني حضور داشته باشيم.
جانشين رئيس پژوهشگاه درباره پيشينه پژوهش و فناوري در صنعت نفت ايران اظهار داشت: در مقطعي صاحبان تكنولوژي در دنيا رشد كرده‌اند و ما فقط مصرف كننده بوده‌ايم و اين را مي‌توان به صورت پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌هاي احداث شده در كشور مشاهده كرد.
وي در ادامه تصريح كرد: در فرآيند انتقال فناوري‌هاي روز دنيا به داخل كشور يك اشكال اساسي وجود دارد و آن اين‌كه، رسوب تكنولوژي و بومي‌سازي صرفا تا مرحله راه‌اندازي واحدهايي نظير واحدهاي پالايشگاهي و پتروشيمي اتفاق مي افتد.
حسيني تشريح كرد: در همان مقطع و از ديدگاهي ديگر، دستيابي به لايسنس‌ها، پتنت‌ها و كالاهاي راهبردي كه در اين مجموعه‌ها قابل شناسايي‌اند معمولا در دستور كار نبود كه در دهه دوم انقلاب اين موضوع به شدت مورد توجه قرار گرفت.
معاون فناوري و روابط بين الملل پژوهشگاه با بيان اين‌كه امروزه در قالب مجموعه تجهيزات و دانش‌هاي مرتبط با صنايع پايين دستي صنعت نفت ما صاحب فناوري هستيم گفت: البته اين بدان معني نيست كه اين فناوري‌ها به مرحله صنعتي‌سازي رسيده است ، چون براي تجاري شدن مي‌بايست ابعاد اقتصادي به دقت بررسي شود.
وي در ادامه با تاكيد بر ابعاد راهبردي موضوع بومي‌سازي گفت: امروزه در تدوين دانش فني كاتاليست‌ها و فرآيندهاي پايين دستي به درجه‌اي از توانايي رسيده‌ايم كه قدرت بومي‌سازي و جذب تكنولوژي را تا حد زيادي در كشور ايجاد كرده‌ايم.
وي در تشريح جايگاه فناوري‌هاي حوزه انرژي كشور در سطح منطقه و بين‌الملل گفت: در منطقه علي رغم تمامي موانع رقيبي نداريم به دليل اين‌كه ما هم اكنون صاحب ليسانس كامل در ساخت و طراحي پالايشگاه گاز هستيم و همچنين توان پژوهشگاه را در ساخت واحد بنزين‌سازي پالايشگاه اراك اثبات كرده‌ايم.
اين مقام مسئول با اشاره به موفقيت‌هاي صنعت نفت كشور در حوزه فرآيند گفت: توان شركت‌هاي پيمانكار بسيار بالا است اما هنوز با استانداردهاي جهاني فاصله داريم.
حسيني ايجاد شبكه‌اي متشكل از مجموعه‌هاي توانمند دانشگاهي را از الزامات توسعه تكنولوژي دانست و گفت: شبكه‌اي از دانشگاه‌ها و موسسات وابسته با پژوهشگاه صنعت نفت و پژوهش و فناوري‌هاي وزارت نفت در حال اجراي پروژه‌هاي مشترك‌اند.
وي با اشاره به تدبير وزارت نفت در واگذاري فعاليت‌هاي توسعه‌اي ميادين كشور به دانشگاه‌هاي توانمند گفت: با اين واگذاري زمينه فوق العاده‌اي براي توسعه فناوري‌هاي بالادست توسط دانشگاه‌ها به وجود آمده كه هدف از آن نقش آفريني دانشگاه‌ها در تحقق ازدياد برداشت به عنوان اولويت نخست صنعت نفت كشور است.
معاون فناوري و روابط بين‌الملل پژوهشگاه صنعت مزيت ديگر واگذاري فعاليت‌هاي توسعه‌اي مخازن را به دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشي بومي‌سازي فناوري‌هايي دانست كه در توسعه ميادين كاربرد دارند و جهشي را در عرصه فناوري‌هاي بالادستي نفت كشور رقم خواهند زد.
وي با اشاره به حوزه‌هاي فعاليت پژوهشگاه گفت : پژوهشگاه در حوزه توسعه ميادين نفتي به صورت خاص بر دو ميدان كشور تمركز كرده است و در خصوص زنجيره ارزش صنعت نفت نيز دستيابي به لايسنس‌هاي حياتي را در دستور كار دارد.
معاون فناوري و روابط بين‌الملل پژوهشگاه صنعت با اشاره به موضوع كاهش مصرف انرژي در صنعت گفت: پژوهشگاه در تعامل با شركت بهينه‌سازي مصرف سوخت بر حوزه‌هاي توليدي نظير نيروگاه‌ها و فرآيندهاي انتقال تمركز كرده است.
وي در ادامه افزود: با توجه به چالش مديريت كربن و الزامات بين‌المللي براي كاهش توليد آن پژوهشگاه با تعريف پروژه‌هايي وارد اين عرصه شده كه بخشي از اين پروژه‌ها به استفاده از كربن در قالب تزريق گاز به ميادين نفتي اختصاص يافته است.
حسيني به ارتباط پژوهشگاه با بخش خصوصي اشاره كرد و اظهار داشت: پژوهشگاه در تعامل با پيمانكاران عمومي برنامه هاي جهش فناوري را در دستور كار دارد و از سوي ديگر از توان شركت‌هاي دانش بنيان براي توسعه فناوري و تجاري‌سازي بهره مي‌برد.
