با توجه به گشايش هاي صورت گرفته درمناسبات با دنياي خارج، شرايط امروز، شرايط ويژه اي است. بنابراين ما نيز بايد براي اين شرايط آماده باشيم، بايد تهديد هاي پيشين را به فرصت تبديل كرده، چابك شويم و به تناسب شرايط محيط، رويدادهاي فراروي سازمان را آينده پژوهي كنيم.
بازبيني فرآيند ها با كمك معاونت فناوري و اتخاذ نگاه ويژه به صنعت نفت در چارچوب راهبردهاي پژوهشگاه تعريف مي شود. اعطاي اختيارات به مديران پروژه ها با هدف حذف بروكراسي و كاغذ بازي نيز از ديگر اقداماتي است كه در راستاي چابك سازي سيستم هدف گذاري شده است.
محمد حميد ايجازي، معاون برنامه ريزي پژوهشگاه صنعت نفت كه به تازگي به اين عنوان منصوب شده است، در اين مصاحبه، با معرفي جايگاه معاونت برنامه ريزي در پژوهشگاه، برنامه هاي راهبردي اين معاونت را تشريح كرده است.
آقاي ايجازي ، جايگاه و شرح وظايف معاونت برنامه ريزي در پژوهشگاه صنعت نفت به چه صورت است؟
معاونت برنامه ريزي در پژوهشگاه با هدف اصلي هدايت و نظارت بر فرآيند طراحي، تدوين و الگويابي برنامه هاي راهبردي و تهيه نقشه راه پژوهشگاه پا به عرصه وجود گذاشته و نقش بازوي مغزافزاري پژوهشگاه را دارد. اينجا جا دارد كه به نقش مهم و كليدي معاونت فناوري و پشتيباني هم اشاره كنيم كه اين معاونت ها قدرت پژوهشگاه براي چابك سازي هستند، كه خوشبختانه شاهد اين نگاه ويژه در آن معاونت ها نيز هستيم.
لطفا در خصوص اهميت برنامه ريزي در سازمان كمي توضيح دهيد؟
برنامه ريزي يك فرآيند آگاهانه و سيستماتيك تصميم گيري براي تحقق اهداف هر سازمان است. از اين رو پژوهشگاه براي پيشرفت و توفيق بيشتر در موقعيت جديد رقابت نيازمند برنامه ريزي است. ما مي دانيم كه وقايع سياسي، اقتصادي، اجتماعي و تحولات تكنولوژيك و پيشرفت علمي در عرصه هاي مختلف، سياست هاي دولتي و به تبع آن سيستم هاي فرعي، پژوهشگاه را متاثر مي سازد. اين موضوع به گونه اي است كه مديران ديگر نمي توانند براي تعيين اهداف سازمان بر اساس تجربيات گذشته تصميم بگيرند و ما مي دانيم كه تجربه گذشته لزوما راهنماي مطمئني براي آينده نيست و ما بايد با مددگيري از برنامه هاي جامع، راهبردهاي آينده را به نحوي مطلوب به صورت نقشه راه قابل پياده سازي باشد را با كمك همه اركان سازمان كه بدون آن ها اصلا پياده سازي و عملياتي شدن راهبرد ممكن نخواهد بود، تنظيم نماييم كه ضمنا متناسب با موقعيت و شرايط امروز و آينده بوده و قابل بازنگري و به روزآوري هم باشد و بي شك در اين اقدام نگاه استراتژيك معاونت فناوري و اموربين الملل به عنوان متقاضي اصلي همراه ما خواهد بود.
اولويت هاي تعريف شده از سوي رييس پژوهشگاه براي شما چه مواردي بوده است؟
براي رسيدن به اهداف تعيين شده بند هايي در حكم معاونت از سوي رياست محترم پژوهشگاه به اينجانب تفويض شده كه نشان از درايت ايشان و انتظارات ايشان داشته و مورد تاكيد نيز در جلسات بعدي بوده است. از جمله اين موارد مي توان به راهبري و نظارت بر فرآيند طراحي، تدوين و بازنگري برنامه هاي راهبردي پژوهشگاه در چارچوب سياست هاي اصولي نفت و تدوين نقشه راه و برنامه هاي بلندمدت، ميان مدت و عملياتي؛ نظارت بر طراحي، تدوين و استقرار سيستم مديريت عملکرد نيروي انساني و هدايت، اجرا و نظارت بر کليه فرآيندهاي مرتبط با فناوري اطلاعات و مديريت دانش در چارچوب رويه هاي استاندارد در وزارت نفت با رويکرد ارتقاي توانمندي و قابليت هاي پژوهشگاه اشاره كرد كه اين مهم را اميدواريم با تعامل با واحدها انجام دهيم.
با توجه به واگذاري ميدان عظيم نفتي كشور به پژوهشگاه چه راهبردهايي را براي استفاده بهينه از اين فرصت طلايي اتخاذ كرده ايد؟
اختصاص اين ميادين به پژوهشگاه صنعت نفت براي انجام فعاليت هاي مطالعاتي و توسعه اي با هدف افزايش ضريب بازيافت نفت از مخازن نفت وگاز و بهينه سازي مصرف انرژي كار بسيار مهم و حائز اهميتي براي پژوهشگاه به حساب مي آيد؛ اين مهم مي گويد كه ما بايد چابك باشيم؛ و شايد اگر نوع نگاه خودمان را تغيير ندهيم به آن اهداف برنامه ريزي شده نخواهيم رسيد. ما يك الگوي مناسب براي پياده سازي و اجراي اين پروژه واگذار شده-كه يكي از بزرگترين ميدان هاي نفتي جهان است را بايد ارائه كنيم و فراموش نكنيم نگاه ها به ماست؛ تمام دانشگاه ها كه مخازن ديگر به آن ها واگذار شده هم در آينده از در صورت عملكرد چابك ما كمك مي خواهند بنده نظرم اين است كه اين يك مسابقه دو امدادي نيست؛ ما به تنهايي بايد قدرت خودمان را در دوي سرعت نشان دهيم، چرا كه حاصل نيم قرن تجربه پژوهشي در اين جا نهفته است و معاونت فناوري به خوبي در حال رصد است.
برنامه هاي جديد معاونت برنامه ريزي چه مواردي را شامل مي شود؟
معاونت برنامه ريزي طرح جامعي براي اجراي ماموريت خود در راستاي تحقق چشم انداز پژوهشگاه با توجه به تغييرات محيطي شگرف پديد آمده، در 8 مورد اصلي برنامه ريزي كرده است كه اين موارد شامل حوزه راهبردها، حوزه فرآيندها، حوزه تغييرات ساختاري، حوزه مديريت دانش، حوزه ابر رايانه، مديريت خدمات الكتررنيكي در حد مطلوب، استقرار نظام آراستگي (5S) است و كانون ارزيابي و توسعه مديران و ارزيابي عملكرد كاركنان است.
در بحث حوزه راهبردي، پژوهشگاه صنعت نفت چه تدابيري را انديشيده است؟
با توجه به موضوع مذاكرات هسته اي و پروژه عظيم مديريت توسعه اي مخازن واگذار شده به پژوهشگاه راهبردها و به تبع آن برنامه هاي اجرايي قبلي و بنا به صلاحديد هيات رئيسه بعضي از اهداف پژوهشگاه دستخوش تغييراتي خواهد شد. در راستاي اين مهم معاونت برنامه ريزي در حال تدوين و جمع آوري راهبردهاي و برنامه هاي عملياتي پرديس ها، معاونت ها و واحدهاي پژوهشگاه و به روزآوري آن ها و همچنين اعمال تغييرات مورد نياز در ماموريت پژوهشگاه بوده تا بعد از اخذ تاييد براي ارائه در هيات امناي شهريور ماه آماده و اميدواريم به تصويب برسد.
براي سهولت و اجراي فرآيندهاي پژوهشگاه چه برنامه هايي را انجام داده ايد؟
براي ايجاد بستر اجرايي راهبردها و برنامه هاي اجرايي (به خصوص در پرديس ها) مشكلات و موانع فرآيندي بسياري وجود داشت. فهرستي از فرآيندهاي گلوگاهي در مسير اجراي پروژه ها با همكاري و تاييد روساي پرديس ها، معاونين محترم و روساي مربوطه (در زمان معاونت قبلي) تهيه و ويرايش نهايي آن به همراه فرم هاي مربوطه به رييس پژوهشگاه براي تصويب و ابلاغ ارائه شده است و پيگيري روند اجرايي شدن آن بر عهده معاونت برنامه ريزي خواهد بود.
آيا تاكنون تغييرات ساختاري در پژوهشگاه صورت گرفته است؟
با توجه به هجدهمين گزارش هيات امنا، ساختار سازماني پژوهشگاه در بعضي قسمت ها دچار تغيير يا جابجايي شده، كه اين موضوع ايجاب مي نمايد كه كارگروهي متخصص با تعامل با وزارت نفت نسبت به ارائه ساختار جديد اقدام نمايد؛ كه اين كارگروه اقدامات خود را آغاز نموده است.
همانطور كه مستحضريد مديريت دانش و استفاده از تجربيات ارزشمند كاركنان بسيار حائز اهميت است در اين خصوص چه برنامه هايي را اين معاونت در دستور كار خود قرار داده است؟
حوزه مديريت دانش از موارد بسيار با اهميت و اشاره شده در فرآيند تدوين راهبرد پژوهشگاه است. اقدامات زيادي صورت پذيرفته ولي شاهد استقرار فرآيند مديريت دانش نيستيم، كه اين موضوع دلايل متعددي دارد كه از حوصله اين مصاحبه خارج است. اميدوارم كه در نشست هاي بعدي به آن اشاره كنيم. اما به صورت خلاصه با توجه به اهميت موضوع و تاكيد مقام محترم رياست پژوهشگاه ، مي بايست همكاران اين واحد كه انصافا ً تلاش هاي زيادي هم داشته اند بتوانند با يك هم افزايي مناسب، ساز و كار اجرايي شدن مديريت دانش را فراهم نمايند. بنده نيز با توجه به تجربه اي كه در پياده سازي اين مهم داشته ام تمام تلاش خود را به كار خواهم بست.
آقاي ايجازي، مطلع شديم يكي از برنامه هاي جديد پژوهشگاه مديريت پروژه جامع است در اين خصوص توضيح دهيد؟
با توجه به پروژه محور بودن پژوهشگاه نياز به سيستم جامع مديريت پروژه احساس مي شود. از آنجايي كه ما قرار نيست چرخ را از اول اختراع كنيم راهكاري تحت عنوان مديريت پروژه جامع (Enterprise Project Management) را براي پرداختن به اين مهم در نظر گرفته اند كه مناسب هم است. راهكار مديريت پروژه جامع بر پايه همسو سازي راهبردهاي سازمان قرار دارد و كليه سيستم هاي مورد نياز سازمان حول آن به يكپارچگي قرار دارند.اين سيستم ها مديريت پروژه، مديريت منابع، مديريت مدارك و اسناد پروژه و بستر ارتباطي و همكاري اطلاعاتي سازمان را براي مديران، اعضاي تيم پروژه، مديران ارشد سازماني و ساير افراد مرتبط با پروژه فراهم مي کنند كه اين مهم نيز با همكاري سازماني ميسر مي شود.
همانطور كه در ابتدا گفتيد حوزه ابر رايانه يكي از فعاليت هاي جديد اين معاونت محسوب مي شود از اين مورد پژوهشگاه در چه بخش هايي استفاده خواهد كرد؟
ابر رايانه ها يا Cloud Computing از جمله موارد بسيار مهم و مد نظر رييس پژوهشگاه است كه با توجه به طرح ملي افزايش برداشت از مخازن نفتي كه در پرديس بالا دستي در حال انجام است اهميت بيشتري پيدا كرده و ما اميدواريم با تكيه بر توان داخلي بتوانيم در آينده اي نزديك در فاز يك به طرح ميدان اهواز، فاز دو به پژوهشگاه و فاز سه به صنعت سرويس داده و به علاوه درآمدزا هم باشيم.
در آخر از ديگر فعاليت هايي كه قرار است در معاونت برنامه ريزي انجام شود بيشتر توضيح دهيد؟
استفاده از فناوري يكي از مباحث مهم در حوزه معاونت برنامه ريزي است. ما تمام تلاش خود را مي كنيم تا با تعامل سرويس گيرندگان به ما اعتماد نموده و در هر زمان ما را در كنار خود ببينند . اين مهم با توجه به نگاه ما در حوزه IT است كه ما مي بايستي مشتري مدار حركت كنيم و مباحث امنيتي را با نقطه نظرات رييس حراست داشته باشيم، اميدواريم در آينده اي نزديك در اين خصوص توضيحات بيشتري ارائه نماييم.
در حوزه نظام آراستگيكارهاي بسيار خوبي انجام شده است. به صورت خلاصه S1 تفكيك و جداسازي كالاهاي مازاد انجام شده، S2 چيدمان ميزها و تغييرات انجام شده است. البته با در نظر گرفتن بودجه بوده و در برنامه هاي بعدي اقداماتي صورت مي گيرد. S3 در خصوص تميزي و پاكيزگي دستورالعمل ها صادر و ابلاغ شده، S4 در خصوص استاندارد سازي اقدامات خوبي انجام شده ولي ما به دنبال استاندارد ISO/IEC 17025 در جهت نظام مند و سيستماتيك نمودن آزمايشگاه ها و در نهايت 5S براي فرهنگ سازي و انضباط محيط كاري هست، كه اميدواريم همكاري تمام همكاران پژوهشگاه در اين خصوص ما را ياري كند.
در آخر ضمن قدرداني از واحد ارتباطات به دليل اقدامات مفيد جهت تصوير سازي مناسب از پژوهشگاه، اميد است از همراهي اين واحد در راستاي چابك سازي سازمان استفاده كنيم.
