اجرای مدل سازی یکپارچه افقهای مخزنی توسط پژوهشگاه صنعت نفت؛
گامی مستحکم در راستای اکتشاف منابع هیدروکربنی
دکتر بیژن بیرانوند، رئیس پژوهشکده علوم زمین از تشریح دستاوردهای علمی مرتبط با اکتشافات منابع هیدروکربنی در پژوهشگاه صنعت نفت خبر داد.
به گفته بیرانوند اکتشاف منابع هیدروکربنی متعارف مبتنی بر روشهای اکتشافی زمین شناسی، ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی از زمان گذشته در تمام دنیا مرسوم بوده است و این امر در پژوهشگاه صنعت نفت نیز بیش از یک دهه در شناسایی و کشف پتانسیلهای هیدروکربنی حوضه های نفتی ایران مورد استفاده قرار گرفته است.
وی در همین راستا افزود: آنچه دستاوردهای اکتشافی منابع هیدروکربنی پژوهشگاه صنعت نفت را در یک دهه گذشته از سازمانهای همتای خود متمایز مینماید مدیون شکوفایی فناوریهای اکتشافی در سه حوزه دانشی ژئوفیزیک، زمین شناسی نفت، ژئوشیمی و تلفیق آنها در پژوهشکده علوم زمین است.
ایشان با بیان اینکه دهه شکوفایی فناوریهای اکتشافات منابع هیدروکربنی در پژوهشکده علوم زمین پژوهشگاه صنعت نفت با مدلسازی دینامیک حوضه و سیستمهای هیدروکربنی آغاز شده است گفت: این حوزه دانشی و تکنولوژیهای مرتبط با آن پایه و اساس اکتشافات هیدروکربنی بوده و بیش از سه دهه است که در دنیا به عنوان فاز اول فرآیند اکتشافات منابع هیدروکربنی شناخته شده و در قاعده هرم اکتشافات هیدروکربنی قرار گرفته است.
وی در ادامه از انجام بزرگترین طرح پژوهشی صنعت نفت (طرح مروارید خلیج فارس) در حوزه اکتشاف منابع هیدروکربنی خبر داد و افزود: این طرح در یکی از پیچیده ترین حوضههای رسوبی خاورمیانه انجام شده و جزو پنج طرح برتر مشابه خود در دنیا است که از یک سو نقطه عطف فناوریهای اکتشافی در صنعت نفت ایران به حساب میآید و از سوی دیگر این صنعت را علاوه بر دستاورهای اکتشافی مجهز به این دانش و فناوری نموده است.
بیرانوند تصریح کرد: تداوم شکوفایی فناوریهای اکتشافی با اجرای مدلسازی یکپارچه افقهای مخزنی گروه بنگستان در دشت آبادان با هدف ارزیابی و محاسبه حجم نفت درجای این مخازن و شناسایی پتانسیلهای عظیم نفتی در یکی از غنی ترین حوضههای هیدروکربنی دنیا را باید دومین قدم مستحکم در اکتشاف منابع هیدروکربنی در پژوهشگاه صنعت نفت دانست.
ایشان در همین راستا افزود: اگرچه طرح مرواید و دشت آبادان از مهمترین فناوریهای اکتشافی منابع متعارف هیدروکربنی یک دهه اخیر صنعت نفت ایران بوده و برای اولین بار در ایران به انجام رسیدهاند اما نقطه عطف فناوریهای اکتشافی منابع هیدروکربنی در شناسایی و کسب دانش و تجربه لازم جهت اکتشاف منابع نامتعارف هیدروکربنی است.
بیرانوند کسب فناوریهای اکتشافی منابع نامتعارف هیدروکربنی را از مهمترین رخدادهای دهه اخیر در تامین منابع انرژی بشر دانست و گفت: متناسب با اهمیت و ارزش اقتصادی تاثیرگذار آنها بر جوامع بشری میتوان به شناسایی و کشف منابع هیدرات گازی، شیلهای گازی، گاز محبوث در لایه های زغال سنگی و افقهای ماسه سنگی کم تراوا اشاره نمود.
وی یادآور شد: خوشبختانه پژوهشکده علوم زمین پژوهشگاه صنعت نفت در این امر در ایران پیشتاز بوده و علاوه بر کسب دانش و فناوریهای مربوطه دارای تجارب ارزشمند در این چهار حوزه فناوری اکتشافی منابع نامتعارف هیدروکربنی است؛ این موفقیت چشمگیر که حاصل تلاش بی وقفه همکاران این پژوهشکده در دهه اخیر است علاوه بر ورود شرکت ملی نفت ایران به حوزه منابع نامتعارف و دستیابی به منابع عظیم گازی، آورده بسیار ارزشمندتری برای پژوهشگاه صنعت نفت داشته که همان کسب فناوریهای مرتبط جهت شناسایی این پتانسیلهای هیدروکربنی است.
ایشان در ادامه به مهمترین تجارب پژوهشکده علوم زمین پژوهشگاه صنعت نفت اشاره کرد و گفت: پروژههای استراتژیکی نظیر شناسایی منابع هیدرات گازی دریای عمان، شناسایی منابع شیل گازی و پتانسیلهای گازی ناشی از آن در ناحیه لرستان، شناسایی منابع گازی محبوث در افقهای زغال سنگی ناحیه پرورده طبس و منابع گازی محبوث در ماسه سنگهای کم تراوای دشت مغان ازجمله مهمترین تجارب این پژوهشکده در حوزه منابع نامتعارف می باشند.
به گفته بیرانوند کسب فناوریهای مذکور در یک دهه اخیر را باید مهمترین دستاوردهای پژوهشگاه صنعت نفت در حوزه اکتشاف منابع هیدروکربنی دانست. با توجه به اینکه تمامی ارکان وزارت نفت از مدیران ارشد تا شرکتهای تابعه تا به امروز در کسب این موفقیت سهیم بودهاند بدون شک از این پس نیز در تداوم، رشد و شکوفایی فناوریهای کسب شده بازیگران اصلی این حوزه خواهند بود.