هیدرات‌های گازی به عنوان یکی از بزرگترین منابع انرژی جهان طی دهه‌های آینده در نظر گرفته می‌شود و علی رغم پتانسیل بالای این منبع در تامین انرژی، پیدایش آنها در مناطقی با شرایط ترمودینامیکی مناسب از جمله آب‌های عمیق موجب شده تا حفاری رسوبات این منابع در مقایسه با مخازن متعارف پیچیده تر شده و با افزایش قابل توجه زمان و هزینه‌های حفاری همراه شود.

مهندس اصغرنادری، رئیس گروه پژوهش ژئوفیزیک پژوهشگاه صنعت نفت، در مصاحبه اختصاصی خود با واحد روابط عمومی پژوهشگاه صنعت نفت لرزه نگاری را از ابزارهای مهم ارزیابی منابع هیدرات گازی دانست و گفت: همواره داده‌های لرزه‌ای و ابزار وارونسازی آن، به عنوان ورودی‌های اصلی جهت شناسایی و ارزیابی منابع هیدرات گازی در نظر گرفته می‌شوند، چراکه حضور هیدرات گازی خواص لرزه‌ای رسوبات را تغییر داده و این تغییرات تابعی از درصد اشباع هیدرات و گاز آزاد، نوع توزیع کریستال‌های هیدرات، جنس رسوبات و تخلخل سنگ است.

وی در ادامه تصریح کرد: از آنجایی که وارونسازی لرزه‌ای نیازمند مدل اولیه حاصل از داده‌های چاهی می‌باشد، در نبود اطلاعات چاه، از تکنیک ساخت چاه مجازی به عنوان یک روش جایگزین استفاده می‌شود.

ایشان به اهداف ساخت چاه مجازی اشاره کرد و گفت: هدف از ساخت چاه مجازی تخمین نگارهای بهینه سرعت موج فشاری، سرعت موج کششی و چگالی با کمک الگوریتم‌های مختلف بهینه سازی از داده‌های لرزه‌ای است.

وی در ادامه افزود: برای تخمین نهایی این نگارها، مدل‌های اولیه آنها مورد نیاز است که این مدل‌ها از داده‌های لرزه‌ای پیش برانبارش و یا روش‌های وارونسازی در محل رد لرزه (تریس لرزه‌ای) به دست می‌آیند؛ نامگذاری این روش به چاه مجازی نیز به دلیل یک بعدی بودن مدل زمین شناسی ورودی به الگوریتم مدلسازی مستقیم می‌باشد.

وی بیان کرد: در محدوده مورد مطالعه هیدرات گازی دریای عمان به دلایل پرهزینه بودن و داشتن مخاطره در حفاری، چاهی وجود نداشته و تنها داده موجود برای مطالعه، داده لرزه‌ای دو بعدی است. بنابراین مطالعات کمی هیدرات گازی به کمک داده‌های موجود امری ضروری بوده و از آنجایی که مطالعات کمی لرزه‌ای نیاز به داده‌های موجود در چاه دارند به همین منظور تکنیک ساخت چاه مجازی برای جبران کمبود داده‌ها امری ضروری است.

نادری به ساخت چاه مجازی با نرم افزار صنعتی Gmax که توسط شرکت چینی LandOcean توسعه یافته، اشاره کرد و افزود: استفاده از این نرم افزار به علت مشکلات متعددی نظیر عدم دسترسی به آموزش و مدارک لازم جهت یادگیری به راحتی امکان پذیر نیست و این علت موجب شد تا در طرح هیدرات گازی، با استفاده از گزینش و انتخاب دانش آموختگان ممتاز دانشگاهی در رشته برنامه نویسی در کنار محققان گروه ژئوفیزیک، گروه کد نویسیِ چاه مجازی تشکیل شود و پس از مطالعه و بررسی الگوریتم‌های بهینه سازی، الگوریتم مناسب ساخت چاه مجازی انتخاب شده و نسبت به تهیه کد کامپیوتری اقدام صورت گرفت.

ایشان در همین راستا ادامه داد: پس از دستیابی به کد اولیه، بر روی داده لرزه‌ای مصنوعی و واقعی (داده لرزه‌ای دریای عمان) هم‌اکنون این کد تست و بهینه شده است و نتایج به دست آمده نشان از آن دارد که خروجی‌های کد توسعه یافته در برخی موارد، نسبت به نرم افزار صنعتی از قابلیت مناسب تری برخوردار است.

نادری در خاتمه تصریح کرد: بر همین اساس با توجه به نتایج رضایت بخش ساخت چاه مجازی لرزه‌ای که به تایید کارفرمای طرح هیدرات گازی (مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران) رسیده است؛ مقرر گردید کد نرم افزاری توسعه یافته در ادامه اجرای طرح هیدرات گازی جایگزین نرم افزار خارجی Gmax شود.