مطالعات آزمایشگاهی سنگ و سیال مخزن میدان گازی یلدا

 در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفت

مدیر گروه پژوهش و فناوری‌های سنگ و سیال مخزن پژوهشگاه صنعت نفت از مطالعات آزمایشگاهی سنگ و سیال مخزن در میدان گازی یلدا خبر داد.

مهندس حسام بختیاری، با اشاره به این‌که میدان گازی یلدا در ۳۰ کیلومتری شرق میدان پارس جنوبی قرار دارد گفت: اکتشاف و توصیف لایه‌های نفتی مخازن گازی کنگان و دالان یکی از اهداف اجرای عملیات حفاری این چاه می باشد.

وی در همین زمینه تصریح کرد:  شرکت نفت و گاز پارس به عنوان توسعه دهنده میدان و کارفرمای پروژه در طی عملیات حفاری؛ نمونه برداری سیال از پنج لايه توليدي را در دستور كار قرار داد كه تنها در دولايه منجر به نمونه هاي معتبر گردید. نمونه گيري به دو روش سرچاهي و ته چاهي انجام پذيرفت كه به دليل ماهيت سيال­ هاي توليدي، نمونه ­هاي ته چاهي براي آناليز سيال نفتي و نمونه سرچاهي براي آناليز مخزن گازي در نظر گرفته شد.

ایشان به اهداف این نمونه‌ برداری‌ها نیز اشاره کرد و گفت: نمونه­ های سنگ و سیال اخذ شده از این میدان با هدف مطالعات آزمایشگاهی زمین­ شناسی، ژئومکانیک و آنالیز سنگ و سیال مخزن به پژوهشگاه واگذار شد. در بخش مطالعات آزمایشگاهی سیال مخزن، تعيين خواص فيزيكي سيال مخزن، فشار شبنم، فشار حباب همراه با بررسي تغييرات حجم نسبت به فشار در دماي مخزن مورد ارزيابي قرار گرفتند. همچنين نسبت گاز به نفت توليدي، ویسکوزیته و دانسیته سيال مخزن و سيال توليدي تحت دما و فشار از ديگر موارد مورد اندازه گيري بوده است.

بختیاری با بیان این‌که به منظور بررسي عوامل ساختاري و رسوب شناسي موثر بر كيفيت مخزني فرایند‌های متعددی در دستور کار قرار گرفت، تصریح کرد: شناسايي زون‌هاي داراي پتانسيل مخزني و در نهایت كاهش ريسك اكتشاف و حفاري­ هاي آتي در این میدان، مطالعات زمین­ شناسی مخزن، چينه نگاري سكانسي، فسيل شناسي و بررسی  شكستگي‌ها ، تعيين زون‌های مخزنی و دسته بندي انواع سنگ مخزن از مهم‌ترین اقداماتی است که در راستای مطالعه میدان گازی یلدا در برنامه‌های پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفته است.

وی اندازه گیری پارامترهای ژئومکانیکی در شرایط دما و فشار محیط و مخزن را از اهداف تکمیل بانک جامع اطلاعاتی ژئومکانیک و مدلسازی میدان تنش (Mechanical Earth Model) برشمرد و افزود: پس از بررسی لاگ‌های پتروفیزیکی و شناسائی واحدهای ژئومکانیکی نمونه­ های پلاگ منتخب از مغزه با استفاده از نتایج آنالیز تصاویر سی تی اسکن، غربالگری شده و آزمایش ­های مکانیک سنگ شامل اندازه‌گیری سرعت امواج صوتی در شرایط محیط و مخزن ، آزمایش ­های مقاومت کششی و فشاری تک محوره و سه محوره در شرایط محیط و در شرایط مخزن، آزمایش شکست هیدرولیکی، ضریب بایوت و چقرمگی بر روی نمونه ها انجام گرفت. همچنین با استفاده از داده های آزمایش چکش اشمیت که بر روی توالی مغزه انجام گرفته است میزان تطابق بین داده‌های آزمایشگاه (مقاومت تراکمی و کششی) با داده‌های حاصل از نمودارهای پتروفیزیکی بررسی شد.

وی به دیگر اقداماتی که از سوی محققان پژوهشگاه صنعت نفت در زمینه مطالعات میدان یلدا صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: در بخش آنالیز مغزه، پس از انجام تطابق عمق با استفاده از لاگ ­های گامای طبیعی چاه و مغزه، اندازه گیری خواص پتروفیزیکی سنگ مخزن با هدف شناسائی واحدهای جریان هیدرولیکی انجام شد که بر اساس آن، نمونه ­های منتخب جهت آزمایشات ویژه مغزه تعیین گردید و پس از غربالگری بر­اساس نتایج آنالیز سی­تی اسکن، مطالعات توزیع اندازه حفرات فضای متخلخل و تراوایی مطلق صورت گرفت.

وی به آخرین فعالیت‌هایی که در راستای میدان یلدا از سوی پژوهشگاه در حال انجام است اشاره کرد و گفت: هم ­اکنون مطالعات آزمایشگاهی تراوائی نسبی به روش پایا با استفاده از اشعه ایکس و همچنین مطالعات فشار موئینگی در دو سیستم نفت- آب و گاز – نفت در دست انجام می­ باشد.