مطالعات آزمایشگاهی سنگ و سیال مخزن میدان گازی یلدا
در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفت
مدیر گروه پژوهش و فناوری‌های سنگ و سیال مخزن پژوهشگاه صنعت نفت از مطالعات آزمایشگاهی سنگ و سیال مخزن در میدان گازی یلدا خبر داد.
مهندس حسام بختیاری، با اشاره به این‌که میدان گازی یلدا در ۳۰ کیلومتری شرق میدان پارس جنوبی قرار دارد گفت: اکتشاف و توصیف لایه‌های نفتی مخازن گازی کنگان و دالان یکی از اهداف اجرای عملیات حفاری این چاه می باشد.
وی در همین زمینه تصریح کرد: شرکت نفت و گاز پارس به عنوان توسعه دهنده میدان و کارفرمای پروژه در طی عملیات حفاری؛ نمونه برداری سیال از پنج لایه تولیدی را در دستور کار قرار داد که تنها در دولایه منجر به نمونه های معتبر گردید. نمونه گیری به دو روش سرچاهی و ته چاهی انجام پذیرفت که به دلیل ماهیت سیال های تولیدی، نمونه های ته چاهی برای آنالیز سیال نفتی و نمونه سرچاهی برای آنالیز مخزن گازی در نظر گرفته شد.
ایشان به اهداف این نمونه برداری‌ها نیز اشاره کرد و گفت: نمونه های سنگ و سیال اخذ شده از این میدان با هدف مطالعات آزمایشگاهی زمین شناسی، ژئومکانیک و آنالیز سنگ و سیال مخزن به پژوهشگاه واگذار شد. در بخش مطالعات آزمایشگاهی سیال مخزن، تعیین خواص فیزیکی سیال مخزن، فشار شبنم، فشار حباب همراه با بررسی تغییرات حجم نسبت به فشار در دمای مخزن مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین نسبت گاز به نفت تولیدی، ویسکوزیته و دانسیته سیال مخزن و سیال تولیدی تحت دما و فشار از دیگر موارد مورد اندازه گیری بوده است.
بختیاری با بیان این‌که به منظور بررسی عوامل ساختاری و رسوب شناسی موثر بر کیفیت مخزنی فرایند‌های متعددی در دستور کار قرار گرفت، تصریح کرد: شناسایی زون‌های دارای پتانسیل مخزنی و در نهایت کاهش ریسک اکتشاف و حفاری های آتی در این میدان، مطالعات زمین شناسی مخزن، چینه نگاری سکانسی، فسیل شناسی و بررسی شکستگی‌ها ، تعیین زون‌های مخزنی و دسته بندی انواع سنگ مخزن از مهم‌ترین اقداماتی است که در راستای مطالعه میدان گازی یلدا در برنامه‌های پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفته است.
وی اندازه گیری پارامترهای ژئومکانیکی در شرایط دما و فشار محیط و مخزن را از اهداف تکمیل بانک جامع اطلاعاتی ژئومکانیک و مدلسازی میدان تنش (Mechanical Earth Model) برشمرد و افزود: پس از بررسی لاگ‌های پتروفیزیکی و شناسائی واحدهای ژئومکانیکی نمونه های پلاگ منتخب از مغزه با استفاده از نتایج آنالیز تصاویر سی تی اسکن، غربالگری شده و آزمایش های مکانیک سنگ شامل اندازه‌گیری سرعت امواج صوتی در شرایط محیط و مخزن ، آزمایش های مقاومت کششی و فشاری تک محوره و سه محوره در شرایط محیط و در شرایط مخزن، آزمایش شکست هیدرولیکی، ضریب بایوت و چقرمگی بر روی نمونه ها انجام گرفت. همچنین با استفاده از داده های آزمایش چکش اشمیت که بر روی توالی مغزه انجام گرفته است میزان تطابق بین داده‌های آزمایشگاه (مقاومت تراکمی و کششی) با داده‌های حاصل از نمودارهای پتروفیزیکی بررسی شد.
وی به دیگر اقداماتی که از سوی محققان پژوهشگاه صنعت نفت در زمینه مطالعات میدان یلدا صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: در بخش آنالیز مغزه، پس از انجام تطابق عمق با استفاده از لاگ های گامای طبیعی چاه و مغزه، اندازه گیری خواص پتروفیزیکی سنگ مخزن با هدف شناسائی واحدهای جریان هیدرولیکی انجام شد که بر اساس آن، نمونه های منتخب جهت آزمایشات ویژه مغزه تعیین گردید و پس از غربالگری براساس نتایج آنالیز سیتی اسکن، مطالعات توزیع اندازه حفرات فضای متخلخل و تراوایی مطلق صورت گرفت.
وی به آخرین فعالیت‌هایی که در راستای میدان یلدا از سوی پژوهشگاه در حال انجام است اشاره کرد و گفت: هم اکنون مطالعات آزمایشگاهی تراوائی نسبی به روش پایا با استفاده از اشعه ایکس و همچنین مطالعات فشار موئینگی در دو سیستم نفت- آب و گاز – نفت در دست انجام می باشد.
